چالش‌های نمایشگاه‌های گردشگری در مسیر توسعه ایران
یک پژوهشگر فرهنگ و رسانه معتقد است که نمایشگاه‌های گردشگری نقشی اساسی در توسعه صنعت سفر و صنایع‌دستی دارند، اما چالش‌هایی همچون ادغام‌های غیرکارشناسی، نبود سیاست‌گذاری منسجم و ضعف مدیریتی، روند رشد و اثربخشی آن‌ها را با موانع جدی مواجه کرده است.
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم، دکتر طیبه محمد؛ پژوهشگر فرهنگ و رسانه در یادداشتی نوشت: نمایشگاه، بر اساس تعریف جهانی، محلی برای گردهمایی صاحبان ایده‌های نوآورانه و اجرایی با هدف بهبود کیفیت زندگی، توسعه کسب‌وکار و دسترسی به بازارهای گسترده‌تر است. این رویدادها به‌عنوان یکی از ارکان مهم اقتصاد فرهنگی و تجاری، نقشی کلیدی در ایجاد تعاملات حرفه‌ای، توسعه برندهای ملی و بین‌المللی و رونق تجارت ایفا می‌کنند. برخی نمایشگاه‌ها به‌منظور فروش مستقیم و لحظه‌ای برگزار می‌شوند، درحالی‌که برخی دیگر بستری برای انعقاد قراردادهای بلندمدت و معرفی محصولات و خدمات جدید محسوب می‌شوند.
یکی از مهم‌ترین تمایزات نمایشگاه با موزه و جشنواره (Festival) در ماهیت اقتصادی آن نهفته است. موزه‌ها بر نگهداری، پژوهش و نمایش آثار تاریخی و فرهنگی تمرکز دارند، درحالی‌که جشنواره‌ها عمدتاً با رویکردی آیینی، هنری یا تفریحی برگزار می‌شوند. اما نمایشگاه‌ها فراتر از نمایش آثار، به‌عنوان بستری برای رشد اقتصادی، بازاریابی هدفمند و شبکه‌سازی تجاری عمل می‌کنند. این ویژگی، نمایشگاه را به یکی از ابزارهای کلیدی در توسعه صنعت گردشگری، صنایع‌دستی، تجارت و برندسازی فرهنگی تبدیل کرده است.
بااین‌حال، ادغام غیرکارشناسی نمایشگاه‌های تخصصی با رویدادهای غیرمرتبط، می‌تواند موجب کاهش کارایی و اثربخشی آن شود. بدون تردید، حضور کودکان در نمایشگاه‌ها حائز اهمیت است و می‌تواند از طریق برنامه‌های آموزشی و تعاملی تقویت شود، اما ترکیب یک جشنواره کودک با نمایشگاهی تخصصی نظیر گردشگری و صنایع‌دستی، نیازمند بررسی کارشناسی و مدیریتی دقیق است. درحالی‌که نمایشگاهی مستقل با محوریت میراث ناملموس و اسطوره‌شناسی ایرانی می‌تواند مخاطبان گسترده‌ای را جذب کند، ادغام بی‌قاعده آن در یک نمایشگاه تجاری، به اهداف اقتصادی و حرفه‌ای غرفه‌داران و بازدیدکنندگان آسیب می‌زند. چنین رویدادهایی، در صورتی که با مشارکت پژوهشگران، اسطوره‌شناسان و متخصصان کودک طراحی شوند، می‌توانند ضمن آشنا کردن نسل جدید با هویت ملی و تاریخی ایران، تأثیرگذاری قابل‌توجهی داشته باشند.
نمایشگاه‌های گردشگری و صنایع‌دستی مشابه سایر رویدادهای تجاری، مبتنی بر تعاملات هدفمند میان بازدیدکنندگان و غرفه‌داران هستند. مخاطبان این نمایشگاه‌ها، چه برای خرید، چه برای آشنایی با محصولات جدید و چه به‌منظور ایجاد همکاری‌های تجاری، با هدف مشخصی در آن حضور پیدا می‌کنند. از سوی دیگر، غرفه‌داران و سرمایه‌گذاران این رویدادها، منابع مالی و زمانی قابل‌توجهی را برای جذب مشتریان واقعی و توسعه بازار هدف خود اختصاص می‌دهند. در این شرایط، اگر فضای نمایشگاه به محیطی برای سرگرمی و تفریح کودکان تبدیل شود، تمرکز و کارایی رویداد کاهش یافته و بازدهی اقتصادی آن تحت‌تأثیر ازدحام کاذب قرار خواهد گرفت.
به‌عنوان مثال، نمایشگاه‌های معتبر جهانی همچون ITB Berlin (بزرگ‌ترین نمایشگاه گردشگری جهان) و Maison&Objet Paris (نمایشگاه پیشرو در حوزه صنایع‌دستی و دکوراسیون) بر پایه تحلیل دقیق نیازهای بازار و مخاطبان هدف طراحی شده‌اند. این نمایشگاه‌ها، ضمن ایجاد تعاملات حرفه‌ای، به‌عنوان پلتفرم‌های تخصصی برای نوآوری، آموزش و توسعه همکاری‌های بین‌المللی عمل می‌کنند. الگوگیری از چنین رویدادهایی و بومی‌سازی آن با توجه به ویژگی‌های فرهنگی و اقتصادی ایران، می‌تواند به ارتقای کیفیت نمایشگاه‌های داخلی و افزایش اثربخشی آن‌ها منجر شود.
نمایشگاه‌های تخصصی زمانی بیشترین تأثیر را خواهند داشت که بتوانند جامعه هدف خود را به‌درستی شناسایی و نیازهای آن را تأمین کنند. برنامه‌ریزی اصولی، تفکیک دقیق حوزه‌های محتوایی و توجه به استانداردهای بین‌المللی، ازجمله عوامل کلیدی موفقیت این رویدادها محسوب می‌شود. جلوگیری از ادغام‌های غیرکارشناسی، طراحی رویدادهای مکمل متناسب با اهداف اقتصادی و فرهنگی، و بهینه‌سازی مدیریت نمایشگاهی در راستای استانداردهای بین‌المللی، می‌تواند جایگاه ایران را در صنعت نمایشگاهی منطقه و جهان ارتقا بخشد.
ظرفیت‌های مغفول گردشگری ایران نیاز به استراتژی جدید دارد
آنچه در نهایت اهمیت دارد، حفظ اصالت، هویت و کارکرد نمایشگاه‌هاست. نمایشگاه‌های تخصصی باید به‌گونه‌ای طراحی شوند که هم نیازهای اقتصادی و تجاری را برآورده کنند و هم در راستای برندسازی فرهنگی و توسعه پایدار گردشگری و صنایع‌دستی گام بردارند. تحقق این هدف، مستلزم مدیریت هوشمندانه، سیاست‌گذاری‌های علمی و رعایت اصول حرفه‌ای نمایشگاهی است.
انتهای پیام/
ثبت دیدگاه