عرفه روز دعا و نيايش

عرفه روز دعا و نيايش

عرفه فرصتی ناب برای بندگی

روز نهم ذی‌الحجه، روز عرفه است؛ روزی که آسمان به راز و نیاز عاشقان خدا گوش می‌سپارد و دل‌ها به سمت قبله‌ی اجابت پر می‌کشند. هرچند در ظاهر، نام «عید» بر آن نهاده نشده، اما عظمت و شکوهش از هر عیدی بالاتر است. این روز، عید نیایش و زمزمه‌ی عاشقانه‌ی بندگان با پروردگار خویش است؛ روزی که خداوند مهربان، سفره‌ی کرم و بخشایشش را پهن می‌کند و بندگان را به آغوش پُرمهرش فرا می‌خواند. در این روز، شیطان خوار و درمانده می‌شود، چرا که بندگان خدا رو به آسمان می‌برند و از ژرفای جان، او را می‌خوانند. از ظهر این روز، زائران بیت‌الله الحرام در صحرای عرفات وقوف می‌کنند، جایی که زمین، شاهد اشک‌ها و آه‌های دل‌شکسته‌ی عاشقان خداست. عرفه، روز عرفان است؛ شناختی ژرف از خویشتن و خالق خویش. و آنگاه که غروب فرامی‌رسد، کاروان دل‌های مشتاق، به سوی مشعرالحرام رهسپار می‌شود، تا گام به گام به میعادگاه وصال نزدیک‌تر شوند و خود را برای رازهای بزرگ‌ترِ حج، مهیا سازند.

آری، عرفه روزی است که دل، دوباره زنده می‌شود و روح، سبک‌بارتر از همیشه به سوی نور می‌شتابد. فرصتی است برای بازگشت، برای آشتی با خدا، برای پاک شدن از غبارهای دنیا. عرفه را باید با دل خواند، با اشک نوشت و با امید زیست؛ باشد که در این روز عظیم، دستی از رحمت ما را نیز در آغوش گیرد و دعایمان را بی‌پاسخ نگذارد.

روايات فراوانی درباره اعمال روز عرفه و هنگام وقوف در عرفات، به ويژه كيفيت دعا در آن موقف نقل شده كه بخشی از آنها در خصوص دعاهاي آن روز، و بخشی نيز در اهتمام و ترغيب به دعا كردن به ديگران است، به گونه‌ای كه برخی شاگردان اهل‌بيت عصمت و طهارت (عليهم‌السلام) قسمت مهم همّت خويش را در آن سرزمين كه دعاها در آن مستجاب است، صرف دعا برای غير می‌كردند.

علی بن ابراهيم در اين‌باره از پدرش نقل كرده كه گفت: عبدالله بن جندب را در عرفات ديدم كه زمانی طولانی دست به سوی آسمان بلند كرده، سيلاب اشك از گونه‌هايش بر زمين سرازير بود، به گونه‌ای كه من شخص ديگری را اين چنين در حال مناجات نديدم. هنگامی كه مردم از عرفات عازم مشعر بودند به او گفتم: كسی را بهتر از تو در حال نيايش نديدم. عبدالله گفت: به خدا سوگند در آن حال فقط برادرانم را دعا مي‌كردم، زيرا از امام كاظم (عليه‌‌السلام) شنيدم كه فرمود: كسی كه به دور از چشم برادر (ايمانی‌اش) در حق وی دعا كند از جانب عرش ندا داده می‌شود كه صدهزار برابر آنچه برای او خواستی نصيب تو خواهد شد: مَنْ دَعا لأخيهِ بِظَهْرِ الْغَيْبِ نُودِيَ مِنَ الْعَرْشِ: وَ لَكَ مِائَةُ ألْفِ ضِعْفٍ مِثْله، پس شايسته نبود كه من صد هزار برابر دعای مستجاب را به خاطر يك دعا كه برآورده شدنش معلوم نيست واگذارم.

سود دعا برای ديگران آن است كه فرشتگان از خداوند برای داعی چند برابر آن را مي‌طلبند و چون آنان بدون اذن خدا سخن نمي‌گويند: (لايَسبِقونَهُ بِالقَولِ وهُم بِاَمرِهِ يَعمَلون) و هرچه را بخواهند مطلوب بلكه مأمورٌ به الهی است، به يقين دعايشان مستجاب است.

کتاب جرعه‌ای از صهبای حج صفحه٢٣٨

آیت‌الله العظمی جوادی آملی