سه گونه دشمن برای انسان
نفس انسان که دشمن انسان است، چگونه دشمنی است؟ آیا دشمن بودن نفس انسان با انسان به معنی این است که احساسات کینهتوزانه با انسان دارد؟ یا فقط می‌خواهد به هوا و میل خودش رفتار کند ولی همین که می‌خواهد به هوا و میل خودش رفتار کند، نتیجه‌اش رفتاری دشمنانه خواهد بود؟ دومی صحیح است.
این است که قرآن می‌فرماید: «فَاحْذَروهُمْ» بترسید و احتیاط کنید از دشمنی این دشمن‌ها. آن دشمنی که با چهره دشمنانه با انسان روبرو می‌شود خطرش کمتر است از دشمنی که با چهره دشمنانه روبرو نمی‌شود و حتی با قصد دشمنی هم روبرو نمی‌شود.
از اینجا معلوم می‌شود که انسان سهگونه دشمن می‌تواند داشته باشد:
دسته اول دشمنانی هستند که با قصد دشمنی و با چهره دشمنی با انسان روبرو می‌شوند که دشمن‌های آشکار و علنی هستند.
دسته دوم دشمنانی هستند که با قصد دشمنی و با چهره دوستی با انسان روبرو می‌شوند. مسلّماً خطر دوستان منافق برای انسان از خطر دشمنان آشکار بیشتر است.
دسته سوم کسانی هستند که با چهره دوستی می‌آیند و با قصد دوستی هم می‌آیند ولی رفتارشان و تقاضاهایشان به گونه‌ای است که از تیرباران کردن یک دشمن، بیشتر و بالاتر است.
گاهی مادر انسان، ضررش برای انسان از هر دشمنی بیشتر و بالاتر است. مادر با چهره دوستی و با قصد دوستی، با فرزندش رفتاری می‌کند که دشمن آنگونه رفتار نمی‌کند.
یک امر کوچک را به عنوان مثال عرض می‌کنم: در بینالطلوعین پدر می‌خواهد فرزندش را برای نماز بیدار کند. مادر به پدر می‌گوید: آیا دلت می‌آید بچه‌ات را از این خواب خوش بیدار کنی؟ دلش برای این فرزند میسوزد و می‌خواهد به او مهربانی کند و او را ناراحت نکند و لذا او را برای نماز بیدار نمی‌کند. این مادر دشمنی است که با قصد دوستی سراغ فرزند خود آمده است.
پس معلوم می‌شود خطر دشمنی که با چهره دوستی و با قصد دوستی می‌آید و آنچه را که بر ضرر انسان است می‌خواهد، از خطر کافر و حتی منافق بیشتر است.
لهذا قرآن در این آیه (تغابن/۱۴)، خطر اینجور دشمن‌ها را به انسان گوشزد می‌کند، دشمنی که با چهره دوستی و با قصد دوستی با انسان مواجه می‌شود.
ثبت دیدگاه