تبیین مفهوم نور و نار(بخش دوم)

تبیین مفهوم نور و نار(بخش دوم)

بسیاری از آیات قرآن، انسان را به مطالعه در اسرار طبیعت، تفکر در آفرینش آسمان‌ها، زمین، دریاها،…. دعوت می‌نماید که این خود یکی از راه‌های نیل به توحید است. انسان، موجودی نیازمند و از هر جهت مقهور این طبیعت و تمام عناصر واقع در جهان از جمله نور و نار است که هر دو از نعمت‌های حیاتی و ضروری در قرآن و روایات معرفی شده است.
قرآن کریم برکات زیادی دارد، هم از لحاظ مادی و هم از لحاظ معنوی که مسیر هدایت و ضلالت و پیمودن کمالات انسانی را نشان داده است و همواره تا روز واپسین، طراوت و استمرار خویش را داراست. لذا تدبّر و تفقّه در کتاب الهی(قرآن) و واژگان آن، سفارش خود خداوند و ائمه معصومین(ع) است. از این رو پژوهشگران اسلامی برای فهم مراد متکلم، به هر اندازه که خویشتن را به تلاش وادارند، به معانی جدیدتری دست خواهند یافت؛ علی‌رغم اینکه استقراء و استقصا و تدبّر در درک مفاهیم آن به پایان نخواهد رسید. به همین جهت در دوران کنونی، برای درک هرچه مطلوب‌تر مراد متکلم، پژوهشی با محوریت بررسی لازم و ضروری به نظر می‌رسد.
نور و نار از جمله واژگانی هستند که با ساختارهای متعدد در قرآن کریم در بافت‌ها و سیاق‌های مختلف به معانی گوناگونی به کار رفته است، به عبارتی دیگر قرارگرفتن این واژگان در عبارات و جملات مختلف سبب شده است که مفسران و مترجمان همه دریافت‌های گوناگونی داشته باشند و آن‌ها را بر معانی معمولا متفاوت حمل کنند.
یکی از مباحث مهم قرآنی که کمتر به آن توجه می‌شود و لکن در قرآن کریم، خداوند متعال اهمیت ویژه‌ای به آن قائل شده است، بحث از نور و هدایت الهی است که در آیات بسیاری وارد گشته است تا حدّی که خداوند در آیه‌ای از قرآن، نور را به خود نسبت داده است: الله نور السموات و الارض.
مفهوم نور و نار در زمره پرکاربردترین مفاهیم دینی نیز به شمار می‌آیند. قرآن کریم و روایات معصومان(ع) در ضمن بیان مصادیق گوناگونی برای هرکدام، تلویحاً از اقسام و مراتب متنوع آن‌ها نیز سخن می‌گویند. از سویی دیگر، در آیات قرآن از همه اقسام نور، سخن به میان آمده است ولی آنچه که در این مقام برای ما از اهمیت بیشتری برخوردار است، نور معنوی و باطنی و معقول است، زیرا نور ظاهری هرچند که از آیات الهی است، ولی توجه به آن در راستای رسیدن به نور باطنی است. همچنین لزوم تبیین روابط معنایی نور و نار با سایر مفاهیم قرآنی، اهمیت پژوهش در این مقوله را افزوده است.