نرگس کیانی: نخستین جلسه گفت‌وگوی مدیرکل هنرهای نمایشی و مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی کشور با روسای دفاتر انجمن هنرهای نمایشی استان‌ها متاثر از شرایط شیوع بیماری کرونا ۳۰ تیر ۱۳۹۹ در فضای مجازی و به صورت ویدئوکنفرانس برگزار شد و دومین جلسه یکشنبه، ۱۶ آذر همان سال.
در جلسه دوم یکی از موضوعات مطرح‌شده «لزوم استقلال شعب استانی انجمن هنرهای نمایشی کشور» بود. اتفاقی که رضا بصیرت، مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی ایران معتقد بود «از جمله ثمراتش واگذاری تئاترشهرها به شعب استانی انجمن هنرهای نمایشی است که پیش از این به دلیل آن که این شعب از شخصیت حقوقی مستقلی برخوردار نبودند امکان‌پذیر نبود» او همچنین شکل‌گیری این شخصیت حقوقی مستقل را منجر به «ایجاد ظرفیت برای جذب مشارکت و عقد قرارداد از سوی شعب استانی انجمن هنرهای نمایشی با مراکز دولتی و خصوصی» می‌دانست و تاکید داشت «در این زمینه با سعه‌صدر دوستان در ادارات‌کل ارشاد استان‌ها» مواجه شده‌اند.
اتفاقی که پس از گذشت ۱۸ ماه از آن، امروز و در نیمه پایانی خرداد ۱۴۰۰ از میان ۳۱ استان کشور تنها در ۶ استانِ چهارمحال‌وبختیاری، کردستان، قم، سمنان، فارس و یزد رخ داده است و اکنون با نزدیکی انتخابات ریاست‌جمهوری و به‌تبع آن تغییر احتمالی وزیر فرهنگ‌وارشاد اسلامی، معاونت امور هنری این وزارتخانه، مدیرکل هنرهای نمایشی و مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی ایران و تغییر و تحولات احتمالی همه اساسنامه‌ها و آیین‌نامه‌ها، حرکت در مسیر آن با خوفی بیش از پیش همراه شده است و در کنار این نگرانی، روسای شعب استانی انجمن هنرهای نمایشی همچنان ایرادات بسیاری را بر آن وارد می‌دانند. ایراداتی که بخشی از آن در گفت‌وگو با (به‌ترتیب حروف الفبا) محمدرضا درند، رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان کرمانشاه، جهانشیر یاراحمدی، رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان بوشهر و محمد یاقوت‌پور، رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان خوزستان مطرح شده است و حاصل آن را در ادامه می‌خوانید.
کرمانشاه: عدم توافق میان اداره‌کل ارشاد استان و شعبه استانی انجمن
محمدرضا درند، رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان کرمانشاه با اشاره به نکات مثبت چنین اتفاقی، توضیح می‌دهد: «ما در حال حاضر به عنوان شعبه به حساب می‌آییم و در چهارچوب قوانین، شعبه نمی‌تواند مستقیما به عنوان بهره‌بردار عمل کند و می‌بایست این کار را طی پروسه‌ای طولانی و عذاب‌آور از طریق نماینده معرفی‌شده از سوی انجمن هنرهای نمایشی ایران انجام دهد. اتفاقی که با تغییر ساختار انجمن‌ها و استقلال برآمده از پی آن که در حال حاضر در ۶ استانِ چهارمحال‌وبختیاری، کردستان، قم، سمنان، فارس و یزد محقق شده است، به گونه‌ای دیگر رقم خواهد خورد. در پی این استقلال، انجمن‌ها می‌توانند چه در خصوص تئاتر شهرِ استان‌ها و چه در موارد دیگر، بهره‌بردار اصلی باشند و همه چیز در قالبی دموکراتیک و برمبنای برآیند نظرات گروه‌های نمایشی شکل می‌گیرد.»
محمدرضا درند: بهانه‌های مکرر اداره ارشاد استان کرمانشاه مانع از تحقق استقلال انجمن هنرهای نمایشی این استان شده است
درند در پاسخ به این سوال که آیا این انتخابات در کرمانشاه برگزار شده است یا خیر با اشاره به عدم توافقی که میان اداره‌کل فرهنگ‌وارشاد اسلامی استان کرمانشاه و شعبه استانی انجمن هنرهای نمایشی آن وجود دارد، می‌گوید: «ما تلاش می‌کنیم این اتفاق رخ دهد اما تاکنون با لطف و کرم دوستان ارشاد رخ نداده است. دوستانی که به بهانه‌های مختلف وقوع این واقعه را به تاخیر می‌اندازند. در اساسنامه ارائه‌شده طبق قانون تجارت و قانون ثبت موسسات وزارت فرهنگ‌وارشاد اسلامی مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی، هیچ نقش و جایگاهی برای ادارات ارشاد استان‌ها در نظر گرفته نشده است و این دوستان که ظاهرا خودشان را از شورای عالی انقلاب فرهنگی هم بالاتر می‌دانند معتقدند باید ناظری در هیات‌موسس داشته باشند، در صورتی که هیات‌موسس می‌بایست سه نفر از اعضای هیات‌رئیسه قبل باشند و قرار نیست هیچ اعمال قدرتی انجام دهند جز این که انجمن را ثبت کنند و همه چیز را به مجمع عمومی بسپارند. این بهانه و بهانه‌هایی از این دست مکررا مطرح می‌شود و با وجود این، ما کوشیده‌ایم تمام بهانه‌هایشان را از میان برداریم و اعلام کرده‌ایم که برخلاف آن‌چه در کل کشور انجام می‌شود، نماینده آن‌ها می‌تواند در کنار یک نماینده از ما حضور داشته باشد. برای پی‌بردن به این نکته که این اتفاق برخلاف چیزی بود که در کل کشور رخ می‌داد، می‌توانید با آقای رضا بصیرت، مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی کشور هم گفت‌وگو کنید تا بدانید این اتفاق برخلاف رویه معمول و صرفا به علت نوع نگاه خاص حاکم بر اداره ارشاد استان کرمانشاه که زاویه‌ای از بالا به پایین دارد، رخ داد.»
او با اشاره به نامه مورخ ۲۵ اسفند ۱۳۹۹ از تهران خطاب به اداره ارشاد این استان، می‌افزاید: «در آن نامه از اداره ارشاد استان خواسته شده بود یک نفر را به عنوان نماینده معرفی کند تا در کنار یک نفر از انجمن هنرهای نمایشی کشور و یک نفر از انجمن هنرهای نمایشی کرمانشاه، کار را پیش ببرند اما اداره ارشاد کرمانشاه پس از گذشت چند وقت اعلام کرد که نماینده انجمن هنرهای نمایشی کرمانشاه، محمدرضا درند به عنوان رئیس آن نباشد و کس دیگری باشد که من هم برای پایان دادن به بهانه‌گیری‌هایشان اعلام کردم نخواهم بود و بیش از یک ماه از تاریخ این اعلام موضع می‌گذرد اما همچنان منتظر پاسخ دوستان اداره ارشاد هستیم.»
بوشهر: غیرقابل استناد بودن قول شفاهی ادامه پیداکردن حمایت‌های دولتی در صورت استقلال
جهانشیر یاراحمدی، رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان بوشهر در این مورد توضیح می‌دهد: «قرار بر این بود که انجمن هنرهای نمایشی کشور آیین‌نامه‌ای داشته باشد و در آن، روند ارتباطی شعبات استانی را با خود به شکلی روشن تعریف کند. آیین‌نامه‌ای که علی‌رغم قول مساعد آن‌ها و تلاش ما، تا امروز صادر نشده است. حرف ما این است که استقلال به‌خودی‌خود واژه‌ای جذاب است اما واقعیت این است که تئاتر استان‌ها نیازمند حمایت دولت است و در گامی فراتر، معتقدم در کشور ما، تئاتر همچنان نیازمند سوبسید دولتی است. من این گام را گام بدی در مسیر حرکت به سمت مستقل شدن نمی‌دانم اما معتقدم پیش از آن می‌بایست آیین‌نامه تدوین و در آن بر استمرار حمایت‌های دولتی از تئاتر استان‌ها دست کم در همین حد اندک که اکنون صورت می‌گیرد، تاکید شود. در نظر بگیرید انجمن هنرهای نمایشی استان ما، مستقل شده است و سال دیگر به سادگی بگویند چون موسسه‌ای مستقل هستید پس دیگر نمی‌توانیم از شما حمایت کنیم. یکی از علل مکثی که در استان‌های گوناگون در این خصوص مشاهده می‌کنید، همین است.»
جهانشیر یاراحمدی: در قولی شفاهی تاکید شد که خیالتان از بابت ادامه پیدا کردن حمایت دولتی پس از تبدیل شدن شعب استانی انجمن هنرهای نمایشی به تشکیلاتی مستقل، راحت باشد ولی ما خیالمان از ساختار راحت نیست
یاراحمدی با اشاره به این که دوستان و مدیران به شکل شفاهی در مورد تداوم این حمایت‌ها، قول‌هایی داده‌اند، می‌افزاید: «در این قول‌های شفاهی تاکید می‌شود که مدیران انجمن هنرهای نمایشی استان‌ها خیالشان از این بابت راحت باشد اما واقعیت این است که ما خیالمان از ساختار راحت نیست و هیچ بعید نیست که چند صباح دیگر، مدیری دیگر، با دغدغه‌ای دیگر، بر سر کار بیاید و به آسانی روند حمایت دولت از تئاتر استان‌ها را به بهانه موسسه مستقل بودن انجمن هنرهای نمایشی استان، متوقف کند. با این حال امیدوارم انجمن‌ها مسیری را طی کنند که نتیجه آن، کمک به توسعه تئاتر استان‌ها باشد.»
رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان بوشهر، با بیان نکته‌ای دیگر، توضیح می‌دهد: «انجمن‌ها علی‌رغم این که در قالب اساسنامه نیمه مستقلند اما ارتباط میان آن‌ها و ادارات‌کل فرهنگ‌وارشاد اسلامی به عنوان نماینده وزارتخانه اهمیت بسیار زیادی دارد اگر قرار است کمک حال توسعه تئاتر استان باشد. خوشبختانه این ارتباط در استان من بسیار خوب است اما در همه استان‌ها چنین نیست و حتی در برخی از آن‌ها اختلاف و تضارب آرای شدیدی هم دیده می‌شود. به گمان من وزیر فرهنگ‌وارشاد اسلامی و معاون امور هنری او می‌بایست پیش از مطرح‌کردن این جریان، مدیران ادارات‌کل فرهنگ‌وارشاد اسلامی استان‌ها را از لحاظ ذهنی و قانونی قانع می‌کردند. اکنون که در حال صحبت با شما هستم، مدیران ادارات‌کل فرهنگ‌وارشاد اسلامی دو دسته‌اند؛ یک دسته که مستقل شدن شعبات استانی انجمن هنرهای نمایشی کشور و تبدیل شدن‌شان به موسسه‌ای مستقل را کاملا و به‌صراحت پذیرفته‌اند و دسته‌ای دیگر که مخالف این اتفاقند هرچند مخالفت‌شان را به‌وضوح اعلام نمی‌کنند. از این رو معتقدم وزارت فرهنگ‌وارشاد اسلامی می‌بایست این ماجرا را حل و دقت می‌کرد که هرچند جلساتی توجیهی با مدیران ادارات‌کل فرهنگ‌وارشاد استان‌ها برگزار کرده است اما آن‌ها به نقطه‌ای که می‌بایست برسند، نرسیده‌اند.»
خوزستان: وزارت ارشاد موظف است به تشکیلات مستقل مدنظرش بودجه پرداخت کند
محمد یاقوت‌پور، رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان خوزستان در پاسخ به این سوال می‌گوید: «تمام اعتبارات، چه کشوری و چه استانی که برای انجمن هنرهای نمایشی استان‌ها در نظر گرفته می‌شود، معمولا با «سرفصل تعریف‌شده» به هر انجمن تعلق می‌گیرد. به عنوان مثال اداره‌کل هنرهای نمایشی با سرفصل «حمایت از تولیدات نمایشی» مبلغی به ما پرداخت می‌کند یا اداره‌کل ارشاد استان با سرفصل برگزاری جشنواره‌ای در یکی از شهرهای استان مبلغی را تخصیص می‌دهد و آن مبلغ می‌بایست عینا برای همان موضوع و در همان جا هزینه شود و اگر غیر از این باشد تخطی محسوب می‌شود.»
او با بیان این که این توضیح اجمالی را داد تا به نقطه‌ای برسد که می‌خواهد در ادامه بگوید، می‌افزاید: «وقتی می‌گوییم شعبات استانی انجمن هنرهای نمایشی می‌بایست به عنوان موسسه‌ای مستقل ثبت شوند و امورات خود را بگردانند از تشکیلاتی مستقل صحبت می‌کنیم که باید در نهایت پاسخگوی اداره دارایی باشد و چون می‌خواهد با کد اقتصادی اختصاصی فعالیت کند پس نیازمند یک تشکیلات مدون اداری هم هست. تشکیلات مدون اداری که برای شکل‌گیری، مانند آن‌چه در انجمن هنرهای نمایشی کشور در تهران می‌بینیم، حداقل نیازمند سقفی بالای سر، بودجه‌ای برای پرداخت هزینه‌های جاری از جمله کرایه محل و حسابداری قابل برای حسابرسی و تحویل آن به اداره مالیات است تا در درازمدت شاهد بُروز مشکلات مالیاتی نباشیم.»
محمد یاقوت‌پور: گرداندن تشکیلات مستقل انجمن هنرهای نمایشی در هر استان، حداقل نیازمند مبلغی معادل ماهانه ۲۰ میلیون تومان است و مدیران وزارت فرهنگ‌وارشاد اسلامی می‌بایست به این نکته توجه کنند
یاقوت‌پور با بیان این که این نکات را چندین بار طی جلساتش با مدیران اداره‌کل هنرهای نمایشی مطرح کرده است، توضیح می‌دهد: «گرداندن یک تشکیلات مستقل در هر استان، حداقل به مبلغی معادل ماهانه ۲۰ میلیون تومان نیازمند است. این که می‌گویم حداقل یعنی این مبلغ با در نظر گرفتن کم‌ترین امکانات محاسبه شده است و شامل حقوق دو نفر به عنوان کارمند این تشکیلات، کرایه محل، هزینه نگه‌داری و رسیدگی به محل و حقوق یک حسابدار که امورات حسابرسی را بگرداند است و نه هیچ چیز دیگر. من همواره گفته‌ام روسای انجمن هنرهای نمایشی استان‌ها، سربازان بی‌جیره و مواجب اداره‌کل هنرهای نمایشی هستند. ما نه تنها حقوقی نمی‌گیریم که از تلفن و ماشین شخصی‌مان هم برای پیش بردن امور استفاده می‌کنیم چون عاشقیم و علاقه‌مند. ما اکنون این عشق و علاقه را برای دل خودمان، صرف می‌کنیم اما زمانی که کد ملی مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی استان به عنوان موسس یک موسسه مستقل وارد اداره دارایی شود، سرِ سال هم نه اما سرِ سه سال که معمولا پرونده‌های امور مالیاتی به اداره ادارایی می‌رود وضع‌مان می‌شود مصداق «جیب‌مان را نزن، حقوق دادن پیشکش». یعنی چیزی که به ما نداده‌اند، هیچ، جیب‌مان را هم زده‌اند. می‌خواهم بگویم ما کاملا موافق ایجاد تشکیلاتی مستقل برای هر استان و ثبت شعب استانی انجمن هنرهای نمایشی به عنوان موسسه و دریافت شناسه اقتصادی از وزارت اقتصاد و دارایی هستیم اما مشروط به این که برای گرداندن امور اداری هر تشکیلات در هر استان، هزینه‌ای جاری در نظر گرفته شود و وزارت فرهنگ‌وارشاد اسلامی موظف باشد به عنوان مثال ۲۰۰ میلیون تومان را در طول سال به گرداندن امور اداری آن‌ها تخصیص دهد. همان‌طور که جناب آقای آشنا همواره گفته‌اند اگر x ریال در طول سال از طرف وزارتخانه به ما تخصیص داده می‌شود نیمی از آن را صرف امورات ادارای اداره‌کل می‌کنیم.»
او با اشاره به این که، این نکته‌ای ظریف اما مغفول مانده است، می‌افزاید: «می‌گویند مستقل شوید، روی پای خودتان بایستید، خودتان جوابگوی اداره مالیات باشید، کد ملی خودتان به عنوان مدیرعامل در اداره دارایی تعریف شود و مانند اکنون نباشد که با شناسه اقتصادی انجمن هنرهای نمایشی کشور فعالیت کنید، تنها این انجمن موظف به پاسخگویی باشد و تنها کارمندان آن موظف به تحویل نمونه مدون حسابرسی به اداره مالیات باشند اما آن‌چه ما می‌گوییم هم دغدغه‌ای است که اگر دیده نشود تمام اهالی تئاتر که اکنون فی‌سبیل‌الله کار می‌کنند چنان ضربه‌ای خواهند خورد که این حوزه را رها می‌کنند و دیگر سمت آن نمی‌آیند چرا که با کد ملی در اداره دارایی گیر افتاده‌اند. پس ما در صورتی با این تغییر موافقیم که برای گرداندن امور اداری آن تشکیلات، بودجه‌ای مستقل با سرفصل مشخص از سوی وزارت فرهنگ‌وارشاد اسلامی یا اداره‌کل هنرهای نمایشی در نظر گرفته و پرداخت شود و معتقدیم در غیر این صورت چاله‌ای پیش پای اهالی تئاتر که بی‌جیره و مواجب در حال کارند خواهد کَند که مصداق همان «جیب‌مان را نزن، استقلال پیشکش» خواهد شد.»
یاقوت‌پور در پایان با اشاره به وضعیت تئاتر شهر اهواز به عنوان نمونه‌ای از آن‌چه اداره‌کل هنرهای نمایشی و انجمن هنرهای نمایشی کشور منبع درآمد شعبات انجمن هنرهای نمایشی پس از تبدیل شدن به تشکیلاتی مستقل می‌دانندش، توضیح می‌دهد: «تئاتر شهر اهواز در اختیار انجمن هنرهای نمایشی این استان است و ما ۱۶ ماه است که برای گذراندن امور آن از جیب خودمان هزینه می‌کنیم چون درآمدی نداشته است و با توجه به شرایط تحت تاثیر شیوع کرونا و نبود چشم‌اندازی برای پایانش، نمی‌دانیم چه زمانی مجددا شاهد حضور مخاطبان در سطح گذشته خواهیم بود. این در حالی است که تنها منبعی که انجمن هنرهای نمایشی کشور و اداره‌کل هنرهای نمایشی به عنوان ممر درآمد شعبات انجمن هنرهای نمایشی استان‌ها در صورت تبدیل شدن به تشکیلاتی مستقل بر آن انگشت می‌گذارند همین تئاتر شهرهاست، تئاتر شهرهایی که در چرخشی عجیب در این دوران، نه درآمدزا که هزینه‌بَر هستند.»
این مطالب را هم بخوانید:
◾️ معرفی هیات انتخاب برگزیدگان جشنواره‌های تئاتر استان‌ها
◾️ بلایی خطرناک‌تر از کرونا که به‌جان تئاتری‌ها افتاده است
۵۸۲۵۹
ثبت دیدگاه