امور دارای جنبه الهی و صبغه ربوبی

امور دارای جنبه الهی و صبغه ربوبی

آیت الله العظمی جوادی آملی:

اگر هر چيزی كه جنبه ای الهی و صبغه ای ربوبی دارد، مقدس است و نيز چنين صبغه ای جز با رعايت تعاليم نازل شده از سوی خداوند ميسّر نمی‌شود، همه‌ اموری كه تحت نظارت و دستور شرع است، می‌توانند از امور مقدس محسوب شود؛ حتی افعالی كه انسان ها به مقتضای طبيعت و نيازهای طبيعی خود ايجاد می‌کنند و در اين راه، تلاش های گسترده ای را به عمل می‌آورند از امر قدسی شدن مستثنا نيست.

شايد عده ای بپندارند كه بسياری از فعاليت ها و اعمال انسان كه لازم زندگی طبيعی و مادی اوست، اموری عادی و معمولی به حساب می‌آید، و از اين جهت با مفهوم و حقيقت قدسی بودن منافات دارد، امّا تامل در نظر دين و احكام شرع نشان می‌دهد، حتی اين امور نيز می‌تواند كاملا رنگ و صبغه‌ی الهی گرفته، دينی و قدسی شود؛ چنان كه امام صادق (سلام الله علیه) در اين باره فرمودند: كسی كه برای تأمين خانواده‌ی خويش تلاش كند، اجر او مانند پاداش مجاهد در راه خداست؛ «الكادّ علی عياله كالمجاهد فى سبيل الله»[۱]
نيز امام رضا(سلام الله علیه) فرمودند كه بيش تر از آن است؛ «إِن الذى يطلب من فضل الله ما يكفّ به عياله أَعظم أَجراً من المجاهد فى سبيل الله (عز وجل)» [۲]

[۱]وسائل الشیعه ج۱۷ ص۶۷
[۲]بحار الانوار ج۷۸ ص۳۳۹

امام باقر (سلام الله علیه) فرمود: هر كسی كه برای دنيای خود تلاش می كند تا از مردم بی‌نیاز باشد و نيازهای خانواده اش را تامين كند، در قيامت رتبه‌ی وجودی او به حدی می رسد كه با صورتی زيبا به ملاقات پروردگارش نايل می شود: «من طلب الدنيا استعفافاً عن الناس و سعياً علي أَهله و تعطّفاً علی جاره لقی الله (عزّ وجلّ) يوم القيامة و وجهه مثل القمر ليلة البدر»[۱]
اين احاديث، نشان می دهد كه شرع با دخالت در امور دنيوی حتی در امور ضروری بشر، همانند به دست آوردن مخارج زندگی سبب می شود، بين امور دنيوی بشر و مفاهيم كاملا ً مقدس همانند جهاد در راه خدا ارتباط برقرار، و آن ها نيز اموری قدسی و الهی شود؛ حتی آن قدر ميزان تقدس و الهی بودن آن بالا باشد كه انسان به ياری آن ها بتواند در معاد به بالاترين مدارج عالی بشريت و لقای پروردگارش نايل آيد.
پس، اين گونه نيست كه دين بخواهد تنها اعمال خاصی از بشر و رفتار مخصوصی از او را مانند دعا و نيايش اموری نورانی و قدسی بداند، بلكه لياقت و استعداد نورانی شدن در همه‌ی اَشكال و جوانب زندگی انسان وجود دارد؛ چه در اعمالی كه مستقيماً از دليل نقلی دين مبين استفاده شده است مانند نماز، روزه و حج و… چه در اعمالی كه از دليل عقلی دين كارشناسی شده است و مربوط به امور زندگی دنيوی و معيشتی جامعه است؛ همه‌ی اين ها می تواند نورانی و مقدس شود.

[۱]وسائل الشیعه ج۱۲ ص۱۱

نسبت‌ دین و دنیا ص۹۲،۹۳