عکس، ثبت لحظههاست. این جمله کلیشهای، تعریفی بارها شنیدهشده از عکس و عکاسی است؛ اما گاه در پس هر کدام از این لحظات، قصه و روایتی نهفته است؛ روایتی که گاه ماجرای عکس را بازگو میکند و گاه تکنیک یا انگارههای پیدا و پنهان عکس را آشکار میسازد. عکاسان علنی در یک ماه اخیر، هفت عکس خود را به عنوان عکسهای منتخب ماه انتخاب کردهاند و حالا در اینجا، تجربیات خود در زمان عکاسی را نقل میکنند.
محله باغ شیخ یکی از محله های قدیمی و سنتی اهواز است، که در هسته مرکزی شهر واقع شده است.طی هفته ها پرسه زنی در این محله با خانواده ای آشنا شدم که با خرید و فروش وسایل ساده خانگی امرارمعاش می کردند. آن ها ساعت ها درب خانه خود می نشستند و با همسایه ها گفت و گو میکردند. وقتی برای عکاسی نزدیک آن ها رفتم با خوشرویی پذیرفتند. حال و هوای این گوشه از محله بسیار گرم و باصفا بود .آرامش و صمیمیتشان را در وجودم حس می کردم.
**********
دیدن چهرهای بدون ماسک، بین جمعیت کثیر مدعوینِ تحلیف رییس جمهور، که در عین بهتزدگی، آرامشِ خیالِ خاصی را در چهره دارد، قطعا جلب توجه میکند. آیت الله جنتی تنها فرد بدون ماسک در بین جمعیت بود که خیالی راحتتر از دیگران داشت. فقط کمی منتظر ماندم تا او در محاصره جمعیت قرار بگیرد و سرانجام موفق به ثبت این لحظه شدم.
**********
از چند ساعت قبل از شروع مراسم عاشورا در چهارراه گلوبندک، سعی کردم تا برای رفتن به ساختمان های مشرف به این چهارراه هماهنگی انجام دهم. با سختی فراوان در نهایت توانستم به بلندترین ساختمان ممکن راه پیدا کنم و در زیر برق افتاب چند ساعتی را منتظر آغاز خیمه سوزی بمانم. پس از آتش زدن خیمه و فروکش کردن شعله های آن ، با کمال تعجب دیدم که عزاداران بدون در نظر گرفتن شرایط ویژه شیوع کرونا به دور باقی مانده خیمه جمع شده اند و ناله کنان عزاداری میکنند. اندکی صبر کردم تا دود به وجود آمده بیشتر شود و بتوانم صحنه بهتری از این اتفاق را به ثبت برسانم. ثبت این تصویر با آگاهی از شرایط وخیم پیک پنجم کرونا برایم بسیار ناراحت کننده بود.
**********
محمدجواد ظریف برای لحظهای بعد از خندههای همیشگیاش، بعد از قدمزدنهای سنگین، با سر افتادهاش، به همان سنگینی به دیوار لم داد؛ نگاه خیره، فرم بدن و سالن جلسات خالی کنار هم نشستند و این لحظه ثبت شد.ثبت عکس، انتخاب یک لحظه از همه لحظههای قبل و بعد از یک اتفاق است.
**********
پس از چندین هفته پیگیری، موفق به کسب مجوز عکاسی از بهشت رضوان شدم؛ قرار شد که صبح ۲۰ مرداد یکی از روزهایی که مشهد اسفناکترین وضعیت کرونایی خودش را با آمار ابتلا و مرگ بالا سپری میکند را از دریچه بهشت رضوان به تصویر بکشم. هیچ وقت تصور نمیکردم آن روز قرار است یکی از سختترین روزهای کاری من باشد. عکاسی در مکان و زمانی که مردم عزادار بودن و عزیزی را از دست داده بودن از سختترین تجربههای عکاسی من بود. دیدن تعداد زیاد متوفیان در یک ساعت، استفاده از کارگران روزمزد برای کمک به امور متوفیان و استفاده از دستکشهای ظرفشویی برای رعایت پروتکلهای بهداشتی توسط افراد برای انتقال متوفیان و خاکسپاری توجه هر تازه واردی از جمله من را به خودش جلب میکرد.
**********
اشغال افغانستان توسط گروه تندروی اسلامی طالبان شوک بزرگ بر منطقه، دنیا و علی الخصوص مردم افغانستان ایجاد کرد، این گروه نسبت به حضور و تحصیل زنان در جامعه مخالفند و برخوردهای شدیدی از گذشته تاکنون نسبت به مخالفان افکار خود داشته اند. با توجه به اینکه شهر قم از دیرباز میزبان گروه زیادی از مهاجران افغانستانی بوده است گروهی از زنان افغانستانی با فراخوان در فضای مجازی در میدان آستانه قم و در کنار حرم حضرت فاطمه معصومه(س) جمع شدند و شعارهایی علیه گروه طالبان و اشغال افغانستان سردادند و خواستار کمک مسلمانان و جامعه جهانی برای بازپس گیری افغانستان از گروه طالبان شدند.
**********
تالاب صالحیه تنها تالاب استان البرز است که در چند سال اخیر از یک تالاب فصلی به یک تالاب دائمی تبدیل شده است. متوجه شدم بخاطر کمبود بارشها و اختصاص نیافتن حقآبه این تالاب وضعیت مناسبی ندارد و تقریبا خشک شده است.از آنجایی که کمتر رانندهای حاضر است تا آنجا برود به سختی همسفری پیدا کردم. وقتی به آنجا رسیدم، تقریبا چیزی از تالاب نمانده بود. تنها آب بسیار کمی در ابتدای تالاب و در کانال زهکش انتهای تالاب باقی مانده بود، بقیه تالاب کاملا به بیابان تبدیل شده بود. قبلا تمام این منطقه زیر آب بوده است؛ حالا برای من بسیار سخت است که گذشته ی تالاب پر آب را چگونه عکاسی کنم، بنابراین بیشتر به دنبال نشانههای تالاب گشتم و سعی کردم با عکاسی از آب کم عمق و لجن گرفته، اندک نیزارها و بوتههای سبز باقی مانده، تک پرندههایی که گاهی دیده میشدند، رد لاستیک ماشین روی شورهزار و رد پای شترها بر روی زمین نشان دهم که آنجا همیشه بیابان نبوده است.
بعد از ساعتها پیادهروی و عکاسی زیر آفتاب تابستان، بازهم احساس میکردم عکسهایم شاید نتوانسته حق مطلب را ادا کند.
*********