سالروز ورود حضرت معصومه(س) به قم

سالروز ورود حضرت معصومه(س) به قم

ورود حضرت معصومه (سلام‌الله‌علیها) به قم، در ۲۳ ماه ربیع‌الاول سال ۲۰۱ هجری قمری واقع شده است.

حضرت فاطمه معصومه (سلام‌الله‌علیها)، دختر امام کاظم (علیه‌السّلام) و خواهر امام رضا (علیه‌السّلام) و یکی از بانوان بافضیلت خاندان اهل‌بیت (علیهم‌السّلام) است. ایشان بعد از یک سال از هجرت برادرش امام رضا (علیه‌السّلام) به خراسان، برای دیدار آن حضرت، به همراه عده‌ای از بنی‌هاشم راهی ایران شده و در ساوه گرفتار ماموران حکومت عباسی شدند. در آن زمان که شهر قم مرکز شیعیان بود، آن بانو وارد آن شهر شده و در آنجا مدتی سکونت داشتند که رحلت فرمودند.

۱- تاریخ ولادت حضرت معصومه

حضرت فاطمه معصومه (سلام‌الله‌علیها) در سال ۱۷۳ هجری در شهر مدینه دیده به جهان گشود.

۲- ورود بنی‌هاشم به ایران

پس از آنکه مامون عباسی در سال ۲۰۰ هجری امام رضا (علیه‌السّلام) را به خراسان دعوت کرد، حضرت معصومه (سلام‌الله‌علیها) به همراه عده‌ای از برادران و بستگان، پس از یک سال به انگیزه دیدار برادر وارد ایران شد.

در کتاب «حضرت معصومه فاطمه ثانی» آمده است: «پس از ولایت‌عهدی امام رضا (علیه‌السّلام)، بنی‌هاشم، که مدت‌ها همواره تحت شکنجه و فشار حکام جور بودند با شنیدن این خبر به عنوان دیدار حضرت رضا (علیه‌السّلام) از مدینه به خراسان رهسپار شدند. این گروه در حدود ۴۰۰ نفر بودند در راس آن‌ها حضرت معصومه (سلام‌الله‌علیها) بود.»

۳- واقعه ساوه

حسن بن محمد بن حسن قمی می‌نویسد: «وقتی حضرت معصومه (سلام‌الله‌علیها) و همراهان به شهر ساوه رسیدند، ماموران حکومت عباسی با آن‌ها درگیر شدند و عده‌ای از آن‌ها را به شهادت رساندند. حضرت معصومه در همانجا بیمار شدند. از همراهیان سوال کرد از اینجا تا قم چقدر فاصله است؟ به ایشان عرض شد: ده فرسخ. حضرت فرمود: مرا از اینجا به قم منتقل کنید!

محمد محمدی اشتهاردی می‌نویسد:

«پس از اینکه مامورین حکومت عباسی در ساوه جلوی کاروان حضرت معصومه را گرفتند حدود ۲۳ نفر از آن‌ها کشته شدند، گروهی اسیر و گروهی نیز متواری گردیدند. نقل شده که حضرت معصومه را عمال بنی عباس در ساوه مسموم کردند. آن حضرت در حال بیماری، قم را اختیار کرد، چون قم مرکز شیعیان بود از این‌رو رهسپار قم شد».

۴ – جایگاه شهر قم

به این نکته باید توجه داشت که «از همان قرن اول هجری تشیع در قم رواج یافته بود و این شهر از سوی امامان شیعه به عنوان پناهگاه شعیه محسوب می‌شد و خیل عظیمی از پیروان اهل بیت (علیهم‌السّلام) را در خود جای داده بود از جملۀ این پیروان اهل‌بیت، خاندان اشعری بودند».

۵ – عکسل‌العمل قمی‌ها

شیعیان قم پس از اطلاع از ورود حضرت معصومه (سلام‌الله‌علیها) به ساوه، خدمت ایشان رسیدند و از آن حضرت درخواست کردند به شهر قم تشریف‌فرما شوند.

علی‌اصغر فقیهی می‌نویسد:

«قول درست این است که خبر ورود فاطمه معصومه به ساوه و (حرکت او به سوی قم) به مردم قم رسید. آل سعد اشعری اتفاق کردند که به خدمت او برسند و از ایشان درخواست نمایند به قم بیاید. از میان ایشان موسی بن خزرج «از اصحاب امام رضا (علیه‌السّلام)» بیرون آمد و به شرف ملازمت فاطمه رسید. زمام ناقه او را گرفت و به جانب شهر کشید و به سرای خود فرود آورد».

۶- تاریخ ورود

ورود حضرت معصومه به قم تقریبا در ۲۳ ربیع‌الاول سال ۲۰۱ هجری بوده است.

یوسف علی یوسفی می‌نویسد:

«حضرت معصومه روز یکشنبه ۲۳ ربیع‌الاول سال ۲۰۱ هجری قمری برابر با اول آبان‌ماه ۱۹۵ هجری شمسی شهر قم را با قدوم مبارکش منور ساخت».

۷- محل سکونت حضرت در قم

خانه موسی بن خزرج که محل فرود آمدن حضرت معصومه است در آن روز در منتهی‌ الیه سمت جنوب غربی شهر قم بوده… امروزه در محله «میدان میر» محلی است به نام ستیه بیت‌النور «ستیه مخفف سیدتی است» که مسجد و مدرسه‌ای در اطراف آن بنا کرده‌اند و از قدیم‌الایام سینه به سینه رسیده است که این مکان جای فرود آمدن حضرت فاطمه معصومه است.

امام خامنه‌ای:

بدون تردید نقش حضرت معصومه (سلام‌ اللَّه علیها) در قم شدن قم و عظمت‌ یافتن این شهر عریقِ مذهبىِ تاریخی، یک نقش ما لا کلام فیه است.

این بانوی بزرگوار، این دختر جوانِ تربیت‌شده‌ی دامان اهل‌بیت پیغمبر، با حرکت خود در جمع یاران و اصحاب و دوستان ائمه (علیهم‌السّلام) و عبور از شهرهای مختلف و پاشیدن بذر معرفت و ولایت در طول مسیر در میان مردم و بعد رسیدن به این منطقه و فرود آمدن در قم، موجب شده است که این شهر به عنوان پایگاه اصلی معارف اهل‌بیت(علیهم‌السّلام) در آن دوره‌ی ظلمانی و تاریکِ حکومت جباران بدرخشد و پایگاهی بشود که انوار علم و انوار معارف اهل‌بیت را به سراسر دنیای اسلام از شرق و غرب منتقل کند.

شباهت های معنوی حضرت معصومه (علیهاالسلام) و حضرت زهرا (سلام‌الله علیها) چیست؟

حضرت معصومه (عليها‌السلام) همچون جده‌اش حضرت زهرا (سلام‌الله عليها) در معيارهای ارزشی اسلام يكه‌تاز عرصه‌ها و در علم و كمالات و قداست گوی سبقت را از ديگران ربوده بود.

همان‌گونه كه پيامبر (صلی‌الله علیه و آله) در شان حضرت زهرا (سلام‌الله عليها) فرمود:‌ «فداها ابوها»؛ (پدرش به فدايش باد)، حضرت موسی بن جعفر (عليه‌السلام) نيز در شان حضرت معصومه (عليهاالسلام) فرمود: «فداها ابوها»

از ديگر مشابهت‌های حضرت معصومه (عليها‌السلام) به حضرت زهرا (سلام‌الله عليها)، فداكاری ايشان در راه اثبات ولايت بود زيرا حضرت معصومه (عليهاالسلام) نيز آن چنان تلاش كرد که جان خود را فدا نمود و به شهادت رسيد.

چرا ثواب زیارت حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله علیها و حضرت زهرا سلام‌الله علیها برابر است؟

از آیت‌الله مرعشی نجفی(ره) نقل شده است که فرمودند:

“خدا جلال و جبروت حضرت فاطمه سلام الله علیها را به فاطمه معصومه سلام الله علیها عنایت فرموده است. هرکس بخواهد ثواب زیارت حضرت زهرا سلام الله علیها را درک کند، به زیارت فاطمه معصومه سلام الله علیها برود”

دو دلیل می‌توان برای برابری زیارت حضرت معصومه سلام الله علیها با ثواب زیارت حضرت زهراسلام الله علیها بیان نمود.

 اول این است که حضرت معصومه سلام الله علیها در میان بانوان تاریخ اسلام به استثنای حضرت زینب و خدیجه کبری و فاطمه سلام‌الله علیها بالاترین مقام را دارد و درجه معصومیت را از امام موسی کاظم علیه‌السلام گرفته است.

دومین دلیل ولایت‌پذیری ایشان که قصد داشتند از راه امام حمایت کنند که تداعی‌کننده پشتیبانی حضرت زهرا سلام‌الله علیها از امامت امیرالمومنین علیه‌السلام بوده که سرانجام در همان راه به شهادت رسیدند و این دلیل دوم برابر بودن ثواب زیارت این دو بانوی بزرگوار تاریخ اسلام است.