سیری در نهج‌البلاغه امیرالمومنین علی علیه‌السلام (آداب معاشرت – خطبه ۱۶۷)
🔸 رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله ـ لَمّا أبْصَرَ ناقَةً مَعْقولَةً و علَيها جِهازُها ـ : أينَ صاحِبُها؟ مُروهُ فلْيَسْتعِدَّ غَدا للخُصومَةِ.
🔹 پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ وقتى ماده شترى را ديد كه زانويش بسته شده و بارش همچنان بر پشت اوست ـ فرمود: صاحب او كجاست؟ به او بگوييد خودش را براى شكايت [اين شتر در قيامت] آماده كند.
————————————
🔸 پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:
« لَا تَتَوَرَّكُوا عَلَى الدَّوَابِّ وَ لَا تَتَّخِذُوا ظُهُورَهَا مَجَالِسَ »
🔹 به صورت يك طرفى بر چهارپايان ننشينيد[؛ زيرا سنگينى پاها بر يك طرفِ بدنِ حيوان وارد مى‌شود] و پشت آنها را به صورت مجلس انتخاب نكنيد [اشاره به اينكه اگر در راه به دوستانتان رسيديد و مى‌خواستيد با آنها گفتگوهايى داشته باشيد از مركب پياده شويد؛ هنگامى كه گفتگوى شما تمام شد سوار شويد!].
————————————
🔸 امیرالمومنین امام علی (علیه‌السلام) فرمودند:
« .. و عليكم بالتواصل و التباذل و اياكم و التدابر و التقاطع »
🔹 .. و بر شما باد به ارتباط و بذل و بخشش و دوری گزیدن از جدائی و پشت کردن به یکدیگر.
————————————
🔸 امیرالمومنین امام علی (علیه‌السلام) درباره صفات مؤمن فرمود:
« و قال علیه‌السلام في صفة المؤمن: المُؤْمِنُ بِشْرُهُ فِي وَجْهِهِ وَحُزْنُهُ فِي قَلْبِهِ، أَوْسَعُ شَيْءٍ صَدْراً، وَأَذَلُّ شَىْءٍ نَفْساً. يَكْرَهُ الرَّفْعَةَ، وَيَشْنَأُ السُّمْعَةَ. طَوِيلٌ غَمُّهُ، بَعِيدٌ هَمُّهُ، كَثِيرٌ صَمْتُهُ، مَشْغُولٌ وَقْتُهُ. شَكُورٌ صَبُورٌ، مَغْمُورٌ بِفِكْرَتِهِ، ضَنِينٌ بِخَلَّتِهِ، سَهْلُ آلْخَلِيقَةِ، لَيِّنُ آلْعَرِيكَةِ! نَفْسُهُ أَصْلَبُ مِنَ الصَّلْدِ، وَ هُوَ أَذَلُّ مِنَ الْعَبْدِ. »
🔹 انسان باايمان، شادى‌اش در چهره و اندوهش در درون قلب اوست، سينه‌اش از هرچيز، گشاده‌تر و هوس‌هاى نفسانى‌اش از هرچيز خوارتر (و تسليم‌تر) است، از برترى‌جويى بيزار و از رياكارى متنفر است، اندوهش طولانى و همتش بلند، سكوتش بسيار و تمام وقتش مشغول است، شكرگزار و صبور، بسيار ژرف‌انديش است و دست حاجت به سوى كسى دراز نمى‌كند، طبيعتش آسان (و سختگيرى در كار او نيست) و برخوردش با ديگران توأم با نرمش است، دلش از سنگ خارا (در برابر حوادث سخت و دشمنان خطرناك) محكم‌تر و سخت‌تر و (در پيشگاه خدا) از بَرده تسليم‌تر است.
————————————
🔸 حضرت امام صادق (عليه‌السلام) فرمودند:
« مِن التَّواضُعِ أن تُسَلِّمَ على مَن لَقِيتَ. »
🔹 از فروتنى است كه به هر كس برخوردى، سلام.
————————————
🔸 پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:
« إذا تَلاقَيْتُم فَتلاقوا بالتَّسليمِ و التَّصافُحِ، و إذا تَفَرّقْتُم فتَفَرَّقوا بالاسْتِغْفارِ. »
🔹 هرگاه به هم رسيديد، سلام گوييد و دست دهيد و چون از هم جدا شديد با آمرزش‌خواهى يكديگر را ترك كنيد.
————————————
🔸 امیرالمومنین امام علی (علیه‌السلام) فرمودند:
« إذا لَقِيتُم إخوانَكُم فَتَصافَحُوا و أظهِرُوا لَهُمُ البَشاشَةَ و البِشرَ، تَتَفَرَّقُوا و ما علَيكُم مِن الأوزارِ قد ذَهَبَ. »
🔹 هرگاه به برادران خود برخورديد، با يكديگر دست دهيد و از خود شادى و خوشرويى نشان دهيد، از هم كه جدا شديد هرچه گناه داشته‌ايد از بين رفته است.
————————————
🔸 امیرالمومنین امام علی (علیه‌السلام) فرمودند:
« صافِحْ عَدُوَّكَ و إن كَرِهَ؛ فإنّهُ مِمّا أمَرَ اللّه ُعَزَّ و جلَّ بهِ عِبادَهُ، يقولُ: «اِدْفَعْ بالّتي هِيَ أحْسَنُ فإذا الذي بَينَكَ و بَينَهُ عَداوَةٌ كَأنَّهُ وَلِيٌّ حَميمٌ * و ما يُلَقّاها إلاّ الذينَ صَبَرُوا و ما يُلَقّاها إلاّ ذو حَظٍّ عَظـيمٍ». حديث، ما يُكافى عَدُوُّكَ بِشيءٍ أشَدَّ علَيهِ مِن أن تُطِيعَ اللّه َ فيهِ. »
🔹 با دشمنت دست بده، هرچند او خوشش نيايد؛ زيرا اين از امورى است كه خداوند عزّ و جلّ بندگانش را به آن فرمان داده است. او مى‌فرمايد: «[ بدى] را به كارى نيكوتر دفع كن كه از آن پس كسى كه ميان تو و او دشمنيى بوده گويى دوستى است مهربان. و اين [خصلت] را جز كسانى كه شكيبا بوده‌اند نمى‌يابند، و آن را جز صاحب بهره‌اى بزرگ، نخواهد يافت»
براى دشمنت كيفرى سخت‌تر از اين نيست كه درباره او به فرمان خدا عمل كنى.
ثبت دیدگاه