خواص خوراکی‌های سفره‌ی هفت سین؛ سین هفتم: سبزه

خواص خوراکی‌های سفره‌ی هفت سین؛ سین هفتم: سبزه

رنگ سبز از دیدگاه طب سنتی رنگی اصطلاحا سرد یا خنک است و اصولا نشانه‌ای از طبیعت و سبز شدن طبیعت و تشویق انسان‌ها به استفاده و نیز مراقبت از طبیعت است.

به جز برخی از گل‌ها، بیشتر رنگ‌هایی که در طبیعت موجودند، مزاجی سرد دارند. سبزی سبزه‌ها و برگ درختان، شفافیت آب‌ها، قهوه‌ای تنه‌ی درختان و خاک، آبی بودن آسمان و سفیدی ابرها و … همه‌ی این رنگ‌ها، خنک و آرامش‌بخشند و یکی از دلایل آرامش‌بخشی طبیعت هم، وجود همین رنگ‌هاست.

از آنجایی که بدن و مزاج انسان‌ها به دنبال فعالیت‌های روزانه جسمی یا فکری، کم خوابی و سایر عوامل، دچار افزایش حرارت می‌شوند، نیاز به تعدیل و خنکی دارند و به همین دلیل است که اکثر افراد، فارغ از بحث مزاج، تمایل به حضور در جاهای خنک دارند.

دلیل این امر، این است که تحرک با بالا بردن متابولیسم بدن، خصوصا در فصل‌های گرم، حرارت بدن را بالا برده و طبیعت، خنکی و رنگ‌های خنک، باعث تعدیل این حرارت شده و به افراد آرامش می‌بخشد.

در پزشکی نیز، رنگ البسه رسمی پزشکان، جراحان، پرستاران و سایر کادر درمان و حتی رنگ دیوار‌های بخش‌های مختلف بیمارستان و اتاق عمل، عموما از میان رنگ‌های سرد و خنک همچون سبز، آبی و سفید انتخاب می‌شود.

رنگ‌هایی مانند قرمز و یا زرد که محرک و گرم‌اند در محیط‌های درمانی دیده نمی‌شود. حتی رنگ لباس نیروهای خدماتی مراکز درمانی که معمولا کِرِم یا قهوه‌ای است نیز جزو رنگ‌های سرد محسوب می‌شوند.

نکته‌ی دیگری که در مورد سبزه وجود دارد، مصرف خوراکی آن است.

قبل از سبز شدن کامل سبزه، می‌توان از جوانه‌ی آن به صورت خوراکی استفاده کرد. جوانه‌ها عمدتا غذاهای کاملی هستند و نه مثل دانه‌ی جوانه نزده، هضم سختی دارند که نیاز به آرد و پخته شدن مفصل دارند و نه مثل دانه‌ای که کامل سبز شده برای انسان غیرقابل مصرف می‌باشند.

به طور مثال دانه‌ی گندم سفت است و باید آرد شود تا به صورت نان مصرف شود یا بلغور شده، به صورت کامل پخته شود و یا بو داده شود تا بتوان آن را مصرف کرد.

از طرفی وقتی کاملا سبز شود، تنها توسط حیوانات قابل خوردن است.

اما جوانه‌ی گندم به صورت خام نیز قابل مصرف است و مقویست.

جوانه‌ها نیز از نظر خواص با هم متفاوتند. بهترین جوانه‌ها از نظر غذاییت و تناسب با مزاج انسان، جوانه‌ی گندم و ماش هستند. طول ساقه جوانه زده نیز نباید زیاد بلند باشد و حداکثر یک سانتی‌متر باشد به طوری که نازک یا به اصطلاح لطیف باشد…

اما جوانه‌ی جو، سنگین (دارای هضم سخت) و سرد است.

جوانه‌ی عدس نیز سنگین است و تولید سودا می‌کند.

مصرف جوانه‌ها به افرادی که دچار ضعف هستند و کم انرژی و لاغرند و دچار مشکلات هضم هم نیستند توصیه می‌شود.

برخی از افراد، که دچار سردی معده هستند و معده‌های ضعیفی دارند، نمی‌توانند جوانه‌ی گندم و یا سایر جوانه‌ها را به صورت خام مصرف کنند.

نشانه‌ی معده‌ی ضعیف نیز این است که بعد از خوردن غذا، غذا تا ساعت‌ها در معده می‌ماند و فرد آروغ‌های بدبو می‌زند و احساس سنگینی در معده خواهد داشت و دچار نفخ و ترش کردن می‌شود.

افرادی که دچار چنین مشکلاتی هستند، باید غذاهای پخته، سهل الهضم و سبک مصرف کنند.

افرادی که دارای معده‌های ضعیفی هستند و قصد دارند تا از جوانه‌ها استفاده می‌توانند برای مدت زمان کوتاهی، جوانه‌ها را بخار پز کنند و با کمی نمک که گرم است و هضم را راحت تر و طعم آن را بهتر می‌کند، آن را میل کنند.

با دقت در اقلام سفره هفت سین، متوجه می‌شویم مصرف غذاهای گیاهی (مخصوصا گندم) به عنوان غذای اصلی انسان، میوه‌جات معتدلی همچون سیب، و افزودنی‌هایی مفید به غذا یا تنقلات پرخاصیت میان وعده با تمرکز بیشتر بر خنکی‌جات _که می تواند علائم و عوارض غلبه اخلاط گرم (صفرا، دم) در ابتدای گرم شدن هوا (بهار) را مهار کند- مورد تاکید واقع شده است.

این نکات، نشانه حکیمانه بودن سنت‌های اصیل ایرانی است که مایه مباهات می‌باشد.