پای پینوکیو به انتخابات ایران باز شد /الفاظ عجیب و غریب کاندیداها در مناظره آخر

سومین و آخرین مناظره انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ با حضور هفت کاندیدای احراز صلاحیت شده توسط شورای نگهبان، عصر شنبه و در یک روز کاری، مقابل دوربین های زنده تلویزیونی انجام شد؛ بر این اساس در شرایطی که برخی منتقدان در مناظره دوم، نامزدها و متولیان امر را به برگزاری مناظره ای خنثی که کمک چندانی به انتخاب مردم نخواهد کرد، متهم کرده بودند، تلاش شد در مناظره سوم این رویه تا حدودی اصلاح شود.

عصر شنبه ـ ۲۲ خرداد ماه ـ مناظره سوم انتخاباتی در حالی با موضوع «دغدغه های مردم» برگزار شد که انتقاد اغلب نامزدها از عملکرد یکدیگر نسبت به مناظره قبلی قوت گرفت و کاندیداها با به کار بردن الفاظ و اصطلاحاتی چون «شامورتی بازی»، «دروغگویی»، «اختلاس نجومی»، «پررویی نجومی»، «نزاع سیاسی»، «دعواهای زرگری»، «آلودگی امنیتی»،  «پینوکیو و دماغش» و … روی آنتن زنده و مقابل دیدگان مردم، سعی کردند رقیب را از میدان به در کرده و نظر بینندگان را به خود جلب کنند.

ویژه برنامه سومین مناظره نامزدهای انتخاباتی در صداوسیما با عنوان «خیابان ایران» همانند مناظره پیشین، ساعاتی پیش از آغاز مناظره با ملحق شدن یک مجری جدید به دو مجری قبلی به روی آنتن رفت.

در خلال برنامه «خیابان ایران» اعلام شد، بر طبق انتقادهایی که به نحوه برگزاری در دو مناظره قبلی وارد بود، قرار است تغییراتی در برگزاری مناظره سوم اتفاق بیفتد. هر چند برگزاری مناظره آخر، روال چندان متفاوتی نسبت به مناظره های پیشین را در پیش نگرفت و مرتضی حیدری، مجری مناظره‌ها هم با تایید این مساله، پیش از شروع مناظره سوم، یادآور شد: تغییری در شیوه مناظره نداریم و فقط زمان بندی کمی متفاوت است.

با این همه پس از طرح برخی درخوست ها، مبنی بر اینکه نامزدها با سوال های مشترکی مواجه شوند تا آورده ی هر کاندیدا برای مخاطب مشخص شود، در مناظره آخر نهایتا یک سوال مشترک برای هر یک از نامزدها به بحث گذاشته شد.

علیرضا زاکانی اولین کاندیدایی بود که وارد محوطه صداوسیما شد و پس از او محسن رضایی، محسن مهرعلیزاده، ابراهیم رئیسی،  عبدالناصر همتی امیرحسین قاضی زاده هاشمی و سعید جلیلی نیز به ترتیب در محوطه ساختمان سیما حاضر شدند.

در این ویژه برنامه لحظه ورود نامزدها به خیابان جام جم و ساختمان صداوسیما با اسکورت ویژه همانند دوره های قبل پوشش تصویری داده شد و در ادامه نامزدها پس از استقبال قائم مقام رییس صداوسیما، در مقابل ساختمان تولید معاونت سیما با این پرسش های خبرنگاران انتخابی وابسته به رسانه ملی مواجه شدند که در آخرین مناظره با موضوع دغدغه های مردم، برای درک عینی و شناخت واقعی از دغدغه های مردم از چه روشی استفاده می کنید؛ حضور در میان مردم یا اکتفا به گزارش های مکتوب و حرف های اطرافیان؟

در ادامه بر اساس نحوه ورود نامزدها به ساختمان معاونت سیما، نحوه استقرار نامزدها در استودیو قرعه کشی شد و نامزدها وارد استودیوی برنامه مناظره شدند.

بر اساس قرعه کشی نامزدهای حاضر در مناظره به ترتیب سعیدجلیلی، علیرضا زاکانی، عبدالناصر همتی، سیدابراهیم رئیسی، محسن مهرعلیزاده، امیرحسین قاضی زاده‌هاشمی و محسن رضایی، پشت میزهای شماره یک تا هفت نشستند.

در بخش اول مناظره، طرح جامع و هفت دغدغه مهم که گرانی و نرخ بالای تورم، عدالت و کاهش فاصله طبقاتی، رکود اقتصادی و کسادی کسب و کار، شفافیت، مقابله با فساد اقتصادی و رانت خواری، ساماندهی یارانه های پنهان و آشکار، بیکاری و به ویژه اشتغال فارغ التحصیلان و تامین مسکن را شامل می شد، توسط مجری اعلام شد.

در ادامه نامزدها در هفت دقیقه تصویر کلی و جامع از دولت آینده را تشریح کردند.  

در بخشی از این مناظره یکی از نامزدها با انتقاد از دولت دوازدهم، رییس جمهور را برای برگزاری یک مناظره در صداوسیما دعوت کرد.

بحث فیلترینگ شبکه های اجتماعی، لزوم دسترسی آسان به اینترنت و فضای مجازی و عملکرد رسانه ها، از موضوعات مورد بحث در مناظره سوم بود که پیش بینی می شد در مناظره دوم ـ با موضوع فرهنگی ـ مطرح شود.

بخشی از این مناظره زنده که قرار بود به دغدغه های مردم بپردازد، به انتقاد از عملکرد صداوسیما از سوی یکی از نامزدها گذشت و یکی از نامزدها هم نام هایی را به میان کشید که در سال های اخیر از سوی صداوسیما از آنتن حذف شده اند و یا افرادی که از فضای سیاسی ـ اجتماعی کنار گذشته شده اند.

در مناظره سوم اغلب نامزدها میزان دغدغه ای بالاتر از هفت موردی که مجری اعلام کرد درباره مردم متصور شدند؛ به نوعی که یکی از نامزدها با اشاره به از دست رفتن اعتماد مردم که یکی از مهم ترین دغدغه هاست، در این زمینه به صداوسیما اشاره کرد و اینکه رسانه ملی مرجعیت خود را از دست داده است.

او از صداوسیما برای حذف بخش هایی از مستند تبلیغاتی اش انتقاد کرد و گفت: از جمله دیگر مصادیق بی اعتمادی، همین صداوسیماست و کاری شده که مرجعیت رسانه از تهران به لندن منتقل شده است. امروز متاسفانه صداوسیما نماینده اقلیت اقلیت هم نیست.

در بخش دوم مناظره، نامزدها چهار دقیقه برای نقد اظهارات یکدیگر فرصت یافتند. در این بخش یکی از نامزدها با خطاب قرار دادن جناح سیاسی رقیب، تصریح کرد که اگر واقعا پینوکیویی در عالم واقع پیدا می‌شد، باید دماغش چند دور، دور زمین می چرخید، اگر قرار بود در کسوت این آقایان قرار گیرد؛ چرا با مردم صادق نیستید و دروغ می‌گویید این خیلی زشت است، صداقت داشته باشید.

همچنین یکی از نامزدها خطاب به دیگری حمله کرد و گفت: ایشان به عنوان پوششی و پلیس بد چند تا نکته مطرح می‌کند که قبلا هم گفتم جوابشان را نمی‌دهم… او همچنین از جایگاه خود بلند شد و لیست بدهکاران بانکی را به نامزد رقیب داد تا اگر خواست در مناظره اعلام کند!

موضوع اپیدمی کرونا و برگزاری برنامه های وسیع برخی نامزدها با حضور مردم در این شرایط، از جمله انتقادهایی بود که در مناظره آخر مطرح شد.

در این بخش نیز همچون دو مناظره قبلی اغلب نامزدها در زمان مقرر نمی توانستند پاسخ کاملی را ارائه دهند و پیش از پایان صحبت ها، میکروفونشان قطع می شد.

قسمت پایانی مناظره در حالی برگزار شد که شامل دو بخش بود و هرکدام از نامزدها در مدت زمان های سه و پنج دقیقه ای فرصت داشتند به جمع بندی پاسخ های خود به سوالات و همچنین اظهارنظراتشان در مجموع سه مناظره بپردازند. مدیریت دوران پساکرونا، بورس و بازار سرمایه، اصلاح نظام اداری، ازدواج جوانان و ایجاد شرایط ازدواج آسان، تعادل میان فعالیت اقتصادی زنان و ارزش های خانواده،  برنامه های دولت آینده برای بازار سرمایه، راه‌های مقابله دولت با بروکراسی در دولت آینده از جمله مواردی بود که نامزدها نسبت به آن نظرات خود را مطرح کردند.  

در این بخش نیز برخی نامزدها نسبت به اظهارات و وعده های دیگر نامزدها با جملاتی مبنی بر اینکه دوستان نمی خواهند کار کنند، جدال داشتند. به نوعی که یکی از نامزدها خطاب به دیگر نامزد منتقد خود گفت، اگر من نبودم آقایان در مناظره چه می خواستند بگویند. اینجا جای برنامه دادن است.

مناظره سوم از انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ سرانجام در ساعت مقرر، به پایان رسید و مرتضی حیدری ـ مجری مناظره ـ در فرصت پایانی به تشکر از برگزارکنندگان مناظره و خصوصا مدیران صداوسیما پرداخت. او همچنین ابراز امیدواری کرد که برنامه مناظره به انتخاب درست، کمک شایانی کرده باشد.

صداوسیما هم در پایان این مناظره، گزارش کوتاه مردمی را روی آنتن برد که در آن از مردم خواسته شده بود نظرشان را درباره مناظره ها بیان کنند که قریب به اتفاق شرکت کنندگان در این مصاحبه از روند برگزاری مناظره ها ابراز رضایت کرده و برخی آن را «عالی» توصیف می کردند.

این مناظره نیز مانند دوره های قبل به طور زنده از شبکه‌های یک و خبر سیما، رادیو ایران و رادیو انتخابات روی آنتن رفت. ضمن اینکه شبکه سلامت سیما نیز با حضور یک مترجم برای ناشنوایان این مناظره را پخش کرد.

2727