واقعیت ماجرای کشف شهر زیرزمینی در قزوین؛ از شایعات تا توضیحات رسمی
به گزارش پایگاه خبری چاره نیوز، در پی انتشار شایعاتی درباره کشف یک «شهر زیرزمینی» در محدوده تاریخی قزوین، موجی از جستوجو و پرسشها را در فضای مجازی ایجاد شده است. بررسی های دقیق چاره نیوز نشان میدهد این ادعا پایه واقعی ندارد و موضوع به مرمت بخشی از یک بنای تاریخی شناخته شده مرتبط است.
منشأ شایعه و توضیحات کارشناسان
بر اساس اطلاعات میدانی، عملیات مرمت در محدوده خیابان پیغمبریه قزوین و ریزش بخشی از طاقهای تاریخی این منطقه، به اشتباه به عنوان کشف یک شهر زیرزمینی تفسیر شد. علیرضا خزائلی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان قزوین، با تکذیب این شایعه تأکید کرد:
«این معبر تاریخی بخشی از آرامستان بزرگان و علمای قزوین است که در جوار مقبره چهار انبیا (ع) قرار دارد. ریزش طاقها در اسفندماه ۱۴۰۳ موجب آغاز عملیات مرمت شد، اما این محدوده هیچ ارتباطی به شهر زیرزمینی ندارد و صرفاً یک اثر ثبتشده ملی است».
این بنا که قدمت آن به دوران صفویه و قاجار میرسد، در سال ۱۳۷۵ با شماره ۱۷۷۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. مرمتهای فعلی شامل استحکامبخشی طاقهای آسیب دیده، کفسازی و ساماندهی قبور تاریخی موجود در این محوطه است.
پیشینه بقعه پیغمبریه و اهمیت مرمت آن
بقعه پیغمبریه قزوین در مجاورت مدرسه و مسجد تاریخی پیغمبریه و نزدیک به کاخ چهلستون واقع شده است. بر اساس شواهد تاریخی، قدمت این بقعه به حدود ۲۲۰۰ سال پیش بازمیگردد و از معدود آثار پیش از اسلام و مسیحیت در ایران محسوب میشود. این مکان به چهار پیامبر بنی اسرائیل به نامهای «سلام»، «سلوم»، «سهولی» و «القبا» نسبت داده میشود که گفته میشود برای بشارت ظهور حضرت عیسی(ع) از اورشلیم به ایران مهاجرت کردند و در این منطقه ساکن شدند. برخی منابع تاریخی مدفن اصلی این پیامبران را در همین بقعه میدانند.
بنای فعلی بقعه در دوران صفویه و به دستور میرزا مسعود شیخالاسلامی ساخته شد و در ادوار بعدی بهویژه در دوره قاجار بازسازی و تکمیل گردید. این مجموعه شامل حرمی با طرح بیستضلعی، چهار شاهنشین، طاقهای بلند و کتیبههای گچبری شده از سوره جمعه است که با خط نسخ بر زمینهای لاجوردی و طلایی تزیین شدهاند. زیرزمین این بقعه نیز دهلیزی قدیمی و مخفی دارد که آرامگاه شمار زیادی از علمای شیعه، از جمله آیتالله الهیان تنکابنی، میرزا مسعود شیخالاسلامی، ملاعلی طارمی و شیخ احمد عزیزی، در آن قرار گرفته است .
این زیرزمین شامل دهلیزها و فضاهای قدیمی است که در گذر زمان به دلیل فرسودگی نیازمند توجه ویژه بوده است. پروژه مرمت اخیر با هدف حفظ اصالت سازه و جلوگیری از تخریب بیشتر این اثر تاریخی در حال انجام است.
پیام آخر
با وجود جذابیت داستانهای مرتبط با شهرهای زیرزمینی اسرارآمیز، واقعیت این است که هیچ کشف جدیدی در قزوین رخ نداده است. آنچه در پیغمبریه شاهد آن هستیم، تنها تلاش برای نجات بخشی یک میراث ارزشمند از گزند زمان است. چاره نیوز از شهروندان میخواهد در انتشار اخبار مرتبط با میراث فرهنگی، دقت بیشتری داشته باشند و تنها به منابع معتبر استناد کنند.
نویسنده: زهرا نوروزی
ثبت دیدگاه