مباهله با اهل کتاب بر سر موضوع توحید

مباهله با اهل کتاب بر سر موضوع توحید

مباهله از آن تکالیف مهمی است که روی دوش اهل‌بیت(صلوات‌الله‌علیهم) گذاشته شد.

در دعوت به توحید چه کسانی می‌توانند وارد مباهله با علمای مسیحی بشوند؟ کسانی که مصداق «إِنَّما يُريدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهيرا» هستند.

💠 استاد سیّد محمّدمهدی میرباقری:

🔹 این یک بحث پردامنه‌ای است که اصلاً نقش مباهله در تثبیت حقیقت چیست و حضرت در این مباهله‌ای که کردند در عالم چه کار کردند؛ چون هر تصرفی که حضرت می‌کنند در مقیاس خودشان است و وقتی نبی اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم) در عالم می‌آیند، او که قرآن می‌خواند همه عالم آیه می‌شود، او که نماز می‌خواند همه عالم مصلی می‌شوند؛ اینطور نیست که این کار از ما هم بر بیاید! حضرت وقتی وارد مباهله شدند چه اتفاقی در عالم افتاد؟ یک نکته‌ای در آن است که اولاً در چه مرحله‌ای مباهله ممکن است و اصلاً جای مباهله کجاست؟ چرا با یهود و کفار قریش مباهله نکردند و با مسیحی‌های نجران مباهله کردند؟ مسیحی‌های نجران آدم‌های مؤمنی بودند و آخرش هم می‌دانید که وقتی دیدند حضرت با این بزرگواران آمدند دیگر مباهله نکردند و عالم بزرگشان گفت این چهره‌هایی که من می‌بینم اگر با آنها مباهله کنید و دستشان بالا برود کوه را از جا می‌کنند و عذابی نازل می‌شود که یک مسیحی هم در عالم باقی نمی‌ماند و مباهله نکردند و حاضر شدند جزیه بدهند.

پیداست که این مباهله خیلی امر عظیمی بوده و کار ساده‌ای نیست. یک بار سنگین و خطر عظیم است و لذا در روایات خمس آمده که: قریش مدعی هستند خمس برای آنهاست، حضرت فرمودند عجب، آن روزی که باید به جنگ برویم و درگیر بشویم یا در مباهله ما باید صف اول باشیم، منافعش باید برای آنها باشد؟ البته بحث تقسیم منافع نیست، می‌فرمایند این درآمد عمومی که می‌خواهد جامعه با آن اداره بشود و امکانات اقتصادی اداره جامعه دست آنها باشد، مباهله‌اش را ما باید انجام بدهیم؟ یعنی آن کسی که در صف مباهله می‌آید اوست که می‌تواند راه را پیش ببرد و اوست که باید این امکانات را راهبری کند و جامعه را بگرداند. دعوا سر منافع شخصی نیست. در روایات باب خمس چند تا روایت در این مضمون داریم و پیداست که این امرمباهله خیلی امر عظیمی است و امر دشواری است که در کنار جنگ‌ها قرار می‌گیرد.

🔹 مباهله با اهل کتاب بر سر موضوع توحید بود. در داستان حضرت عیسی(ع)، حضرت می‌فرمود مخلوق است و آنها می‌گفتند نه، ثالث ثلاث است!
در دعوت به توحید چه کسی می‌تواند وارد مباهله با علمای مسیحی بشود؟ کسی که مصداق «إِنَّما يُريدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهيرا» است. باید از شرک مطلق حتی شرک خفیّ پاک باشد. کسانی که از شرک، مطهر هستند و در مقام اخلاص محض هستند می‌توانند در وادی توحید وارد مباهله بشوند. نبی اکرم (صلی‌الله‌علیه‌ وآله‌و‌سلم) اینها را در مباهله و در وادی توحید می‌برد و با اینهاست که مباهله در وادی توحید واقع می‌شود. اینجاست که آیه تطهیر به آیه مباهله گره می‌خورد.

🔹 اگر حقیقت توحید برای اهل مباهله آشکار نباشد نمی‌توانند در موضوع توحید مباهله کنند. اگر آلوده به شرک باشند حق مباهله در توحید را آن هم در این مقیاس مباهله ندارند. مقیاس مباهله اینجا معلوم می‌شود. پس مباهله از آن تکالیفی است که روی دوش اهل بیت (علیهم‌السلام) گذاشته شده و لذا «نساء» می‌شود حضرت زهرا و «ابناء» می‌شوند حسنین (علیهماالسلام) و «أنفسنا» می‌شود امیرالمؤمنین (علیه‌السلام). و شخص دیگری در مباهله حاضر نیست.

پس یک داستان اهل‌بیت (علیهم‌السلام) داریم که آنها تطهیر شد‌ه‌اند و ربطی به دیگران ندارد. و باری که روی دوششان گذاشته می‌شود بارهای عظیمی است که یکی مباهله است، یکی عاشوراست، یکی داستان صدیقه طاهره سلام الله علیهاست و بیست و پنج سال خانه‌نشینی امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) است و…».