سیری در نهجالبلاغه امیرالمومنین (آسیبشناسی معاشرتهای اجتماعی)
🔸 امیرالمومنین امام علی (علیهالسلام) فرمودند:
« لَا تَظُنَّنَّ بِكَلِمَةٍ خَرَجَتْ مِنْ أَحَدٍ سُوءاً، وَ أَنْتَ تَجِدُ لَهَا فِي الْخَيْرِ مُحْتَمَلًا. »
🔹 هرسخنى كه از دهان كسى خارج مىشود، تا احتمال خير و نيكى در آن مىيابى حمل بر فساد مكن.
——————–
🔹 محمد بن فضل مىگويد: به امام كاظم عليه السّلام عرض كردم: قربانت گردم، از يكى از برادرانم خبرى مىرسد كه آن را نمىپسندم و وقتى از خود او مىپرسم، وى منكر آن مىشود با آنكه گروه مورد اعتمادى، آن را از او نقل مىكنند.
🔸 امام عليهالسّلام در پاسخ فرمود: اى محمّد! گوش و چشمت را پيرامون برادرت تكذيب كن، و اگر پنجاه سوگندخورنده، نزد تو گواهى دهند و او سخن ديگرى گويد، سخن برادر خود را تصديق و سخن آنان را تكذيب كن، و از او خبرى را منتشر نكن كه موجب زشتى او گردد و آبرويش را بريزد كه اگر چنين كنى از كسانى خواهى بود كه خداوند دربارۀ آنها فرموده: « إِنَّ اَلَّذِينَ يُحِبُّونَ أَنْ تَشِيعَ اَلْفٰاحِشَةُ فِي اَلَّذِينَ آمَنُوا لَهُمْ عَذٰابٌ أَلِيمٌ».
——————–
🔸 امیرالمومنین امام علی (علیهالسلام) فرمودند:
« إذا استَولَى الصَّلاحُ على الزَّمانِ و أهلِهِ ثُمّ أساءَ رَجُلٌ الظَّنَّ برَجُلٍ لَم تَظهَرْ مِنهُ حَوبَةٌ فقد ظَلَمَ، و إذا استَولى الفَسادُ على الزَّمانِ و أهلِهِ فَأحسَنَ رَجُلٌ الظَّنَّ برجُلٍ فَقَد غَرَّرَ. »
🔹 هرگاه درستى و پاكى بر روزگار و مردمش حكمفرما شد، اگر كسى به ديگرى بى آنكه گناهى از او آشكار شود، گمان بد برد، ستم كرده است و هرگاه فساد و ناراستى بر روزگار و مردم آن چيره شد، اگر كسى به ديگرى گمان نيك برد و خوشبين باشد، فريب خورده است.
——————–
🔸 امیرالمومنین امام علی (علیهالسلام) فرمودند:
« عُجْبُ الْمَرْءِ بِنَفْسِهِ، أَحَدُ حُسَّادِ عَقْلِهِ. »
🔹 خودپسندىِ انسان، يكى از حسودان عقل اوست.
——————–
🔸 امیرالمومنین امام علی (علیهالسلام) فرمودند:
« وَاعـْتـَمِدُوا وَضـْعَ التَّذَلُّلِ عـَلى رُؤُوسِكُمْ وَ اِلْقَاءَ التَّعَزُّزِ تَحْتَ اءَقْدامِكُمْ وَ خَلْعَ التَّكَبُّرِ مِنْ اءَعْناقِكُمْ وَاتَّخِذُوا التَّوَاضُعَ مَسْلَحَةً بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَ عَدُوِّكُمْ إِبْليسَ وَ جُنُودِهِ. »
🔹 تاج تواضع و فروتنى را بر سر نهيد و تكبّر و خودپسندى را زير پا افكنيد و حلقههاى زنجير خودبرتربينى را از گردن بنهيد، و فروتنى و تواضع را سنگر ميان خود و دشمنتان يعنى ابليس و سپاهيانش برگزينيد.
——————–
🔸 امیرالمومنین امام علی (علیهالسلام) فرمودند:
« فاللّه َاللّه َفي عاجِلِ البَغيِ و آجِلِ وَ خامةِ الظُّلمِ و سُوءِعاقِبَةِ الكِبرِ، فإنّها مَصيَدَةُ إبليسَ العُظمى و مَكِيدَتُهُ الكُبرى، التي تُساوِرُ قُلوبَ الرِّجالِ مُساوَرَةَ السُّمومِ القاتِلَةِ، فما تُكدي أبَدا و لاتُشوي أحَدا، لاعالِما لِعِلمِهِ و لامُقِلاًّ في طِمرِهِ.»
🔹 خدا را خدا را [در نظر گيريد] از عاقبت وخيم زورگويى و ستم در اين دنيا و آن جهان و از فرجام ناگوار تكبّر؛ كه بزرگترين دام و سترگترين نيرنگ شيطان است و چونان زهرهاى كشنده در دلهاى مردان فرو مىروند. هرگز چيزى مانع نفوذ آنها نمىشود و هيچ كس از آنها در امان نيست، نه عالِم به خاطر علمش و نه تهيدست به سبب جامه فرسودهاش.
——————–
🔸 امیرالمومنین امام علی (علیهالسلام) فرمودند:
لِلظَّالِمِ البادِي غَدا بكَفِّهِ عَضَّةٌ.
🔹 آغازگر ستم، فرداى قيامت، دستش را [از ندامت] بگزد.
——————–
🔸 امیرالمومنین امام علی (علیهالسلام) فرمودند:
« مَنْ بَالَغَ فِي الْخُصُومَةِ أَثِمَ، وَ مَنْ قَصَّرَ فِيهَا ظُلِمَ، وَ لَا يَسْتَطِيعُ أَنْ يَتَّقِيَ اللَّهَ مَنْ خَاصَمَ. »
🔹 كسىكه در دشمنى با مخالفان افراط كند، آلوده گناه مىشود و كسىكه كوتاهى كند بر خود ستم كرده (و حقش ضايع مىگردد) و كسى كه در مقام خصومت برآيد، نمىتواند حق تقوا را رعايت كند.
——————–
🔸 حضرت امام صادق (عليهالسلام) فرمودند:
« إنَّ العَبدَ لَيَكونُ مَظلوما، فَما يَزالُ يَدعو حَتّى يَكونُ ظالِما »
🔹 به بندهاى ستم مىشود و او آنقدر نفرين مىكند كه خود، به ستمكار تبديل مىشود.
ثبت دیدگاه