راه زدودن كينه‌ها
امام عليه‌السلام در اين كلام نورانى راه پاك كردن سينه‌هاى مردم را از نيات سوء درباره يكديگر، نشان مى‌دهد و مى‌فرمايد: «كينه و بدخواهى ديگران را از سينه خود درو كن تا بدخواهى به تو از سينه ديگران ريشه‌كن شود»؛ (اُحْصُدِ الشَّرَّ مِنْ صَدْرِ غَيرِكَ بِقَلْعِهِ مِنْ صَدْرِكَ).
بسيار مى‌شود كه افراد به دليل سوءظن يا حسادت يا اصطكاك منافع، نيات سوئى درباره انسان در دل مى‌پرورانند، چگونه مى‌توان آنها را از ميان برداشت؟
امام مى‌فرمايد: از خود شروع كن، ابتدا به قلب خويش مراجعه كن ببين آيا نيت سوئى درباره ديگران دارى يا نه؟ اگر دارى آن را از سينه‌ات پاك كن، چيزى نمى‌گذرد كه خواهى ديد سينه ديگران نيز از نيات سوء درباره تو پاك شده است. اين مطلب دو دليل دارد:
۱. نخست اين كه هرگاه انسان، نيات بدى درباره ديگران داشته باشد خواه ناخواه در چهره يا سخنان و افعالش نمايان مى‌شود و همين امر سبب مى‌گردد ديگران در برابر او موضعى مشابه بگيرند؛ اما هرگاه سخنان و چهره و اعمال كسى را از هرگونه بدخواهى پاك ديدند و آثار محبت و خيرخواهى در رفتار و گفتارشان نمايان گشت آنها نيز موضع مشابهى خواهند گرفت، بنابراين براى زدودن كينه‌ها از سينه‌ها و بدخواهى‌ها و نيات سوء ديگران بايد از خودمان شروع كرد و اين، يكى از اصول مهم روانشناسى است كه تا از خود شروع نكنى نبايد انتظارى از ديگران داشته باشى.
۲. ديگر اين كه رابطه مرموز خاصى در ميان دل‌ها برقرار است و ضرب‌المثل معروف «دل به دل راه دارد» يك واقعيت است. گويى دل‌ها در پنهانى با هم سخن مى‌گويند و رابطه برقرار مى‌سازند هنگامى‌كه قلب كسى مملو از بدخواهى به ديگران گردد، اين پيام به قلب آنها منتقل مى‌شود و آنها مقابله به مثل مى‌كنند.
حدیث جالبى از امام صادق علیه‌السلام مى‌خوانیم که مردى خدمت آن حضرت عرض کرد: شخصى به من مى‌گوید من تو را دوست دارم چگونه بدانم که او راست مى‌گوید و واقعاً مرا دوست مى‌دارد؟
امام علیه‌السلام در پاسخ فرمود: «اِمْتَحِنْ قَلْبَکَ فَإنْ کُنْتَ تَوَدُّهُ فَإنَّهُ یَوَدُّکَ؛ قلب خود را بیازماى اگر تو او را دوست مى‌دارى، او هم تو را دوست مى‌دارد». (قلوب با یکدیگر راه دارند).
شرح آیت‌الله مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمؤمنین علیه‌السلام
ثبت دیدگاه