دستورالعمل علامه حسن‌زاده آملی
◾️چهارده توصیه سلوکی علامه حسن‌زاده آملی (ره) در کتاب لقاءالله◾️
۱. قرائت مستمر و انس همیشگی با قرآن:
هراندازه که به قرآن نزدیک شوى، به انسان کامل نزدیک شده‌اى، به حظ و بهره‌ات از قرآن بنگر! حقایق آن، درجات ذات و مدارج عروجند”
۲. دائم‌الوضو بودن:
اى دوست! بدان‌که، وضو نور است و دوام در طهارت، تو را به عالم قدس ارتقا دهد و این دستور عظیم‌النفع، نزد اهلش مجرب است؛ بر تو باد مواظبت بر آن.
۳. قلت طعام:
اى دوست! طعام بسیار، قلب را می‌میراند و باعث طغیان و لجام‌گسیختگى خواهد شد. گرسنگى از اجلّ (نزدیکترین) خصال مومن است.
۴. قلت کلام:
رسول خدا (صلی الله علیه وآله) فرمود: “جز به ذکر خدا، زیاده مگویید، چه سخن بسیار که در آن ذکر خداوند نباشد، قلب را قساوت بخشد”.
۵. محاسبه نفس:
امام کاظم (علیه‌السلام) فرمود: “کسى‌که هر روز به محاسبه نفس نمی‌پردازد، از ما نیست: اگر عمل نیکویى از او سرزده باشد؛ از خداوند، طلب زیادى‌اش کند و اگر عمل نادرستى از او سر زده باشد استغفار نموده، توبه کند”.
۶. مراقبه:
بر تو باد مراقبه! بر تو باد مراقبه! بر تو باد مراقبه! مراقبه یعنی اینکه بنده بداند، خداوند بر او رقیب و به او نزدیک است و به افعالش علم دارد و حرکاتش را می‌بیند و اقوالش را می‌شنود و بر اسرارش اطلاع دارد و نمی‌تواند خود را از خدا پوشیده نگه دارد و از سلطه او خارج شود.
۷. رعایت ادب در محضر خداوند:
امام جواد (علیه‌السلام) در تبیین حقیقت ادب فرمودند: قرآن را همان‌گونه که نازل شده است قرائت کنید و سخن ما را همان طور که گفته‌ایم، روایت کنید و خداوند را به حالتى که محتاج و نیازمند اویید بخوانید”.
۸. عزلت:
معناى اصلی عزلت، عزل حواس است به خلوت، از تصرف در محسوسات؛ چه هر آفت و فتنه و بلایى که روح بدان مبتلا گردد، حواس در آن دخالت دارد. با خلوت و عزل حواسّ، مدد نفس از دنیا و شیطان هوا و هوس منقطع می‌گردد.
۹. تهجد:
دستور خدای متعال به پیامبرش برای وصول به مقام محمود است: “مِنَ اللَّیْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نافِلَةً لَكَ عَسى أَنْ یَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقاماً مَحْمُودا” (اسراء، ۷۹). و علت بهره‌مندی پارسایان از نعمت‌های اخروی را شب‌زنده‌داری آنان معرفی می‌کند. (ذاریات، ۱۹-۱۵).
۱۰. تفکر:
“الَّذینَ یَذْكُرُونَ اللَّهَ قِیاماً وَ قُعُوداً وَ عَلى جُنُوبِهِمْ وَ یَتَفَكَّرُونَ فی خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً سُبْحانَكَ فَقِنا عَذابَ النَّار” (آل عمران، آیه ۱۹۱).
۱۱. دائم‌الذکر بودن:
هم ذکر زبانی و هم ذکر قلبی
۱۲. ریاضت علمی و عملی:
ریاضت، در دو راه علم و عمل، و تنها بر طبق نهج شریعت محمدى. از غیر این راه، جز بعد و دورى حاصل ناید.
۱۳. همت عالی:
همت عالى داشته باش! به حدى که کسی یا چیزی را عبادت نکنى جز خداى تعالى؛ حتی از روی رغبت به بهشت و وحشت از جهنم هم عبادت نکنی و الا هوای خود را عبادت کرده‌ای.
۱۴. توبه از کارهای بد و خوب:
استادم آیت‌الله الهی طباطبائی فرمود: “توبه حقیقى آن است که از خیر و شرت، انابه کنى”. من اندکى اندیشیدم و سپس گفتم: اما توبه از شر، حاجتى به بیان ندارد، و لیکن توبه از خیر چیست؟ فرمود: آنچه که ما، آن را خیر می‌پنداریم، مانند نماز و روزه و قرائت قرآن و درس گفتن و تحقیقات درسی‌مان و امثال آن. اگر براستى، آن را مورد تامل قرار دهیم، در خواهیم یافت که همگى ناقص و غیر کاملند. پس بر شخص بینا، واجب است که از این اعمال ناقص نیز توبه کند و قصد نماید که آنها را بر وجه کاملى که مقبول خداوند است به جاى آورد.
ثبت دیدگاه