تبیین مفهوم نور و نار(بخش دوم)

تبیین مفهوم نور و نار(بخش دوم)

بسیاری از آیات قرآن، انسان را به مطالعه در اسرار طبیعت، تفکر در آفرینش آسمان¬ها، زمین، دریاها،…. دعوت می¬نماید که این خود یکی از راه¬های نیل به توحید است. انسان، موجودی نیازمند و از هر جهت مقهور این طبیعت و تمام عناصر واقع در جهان از جمله نور و نار است که هر دو از نعمت¬های حیاتی و ضروری در قرآن و روایات معرفی شده است.
قرآن کریم برکات زیادی دارد، هم از لحاظ مادی و هم از لحاظ معنوی که مسیر هدایت و ضلالت و پیمودن کمالات انسانی را نشان داده است و همواره تا روز واپسین، طراوت و استمرار خویش را داراست. لذا تدبّر و تفقّه در کتاب الهی(قرآن) و واژگان آن، سفارش خود خداوند و ائمه معصومین(ع) است. از این رو پژوهشگران اسلامی برای فهم مراد متکلم، به هر اندازه که خویشتن را به تلاش وادارند، به معانی جدیدتری دست خواهند یافت؛ علی¬رغم اینکه استقراء و استقصا و تدبّر در درک مفاهیم آن به پایان نخواهد رسید. به همین جهت در دوران کنونی، برای درک هرچه مطلوب¬تر مراد متکلم، پژوهشی با محوریت بررسی لازم و ضروری به نظر می¬رسد.
نور و نار از جمله واژگانی هستند که با ساختارهای متعدد در قرآن کریم در بافت¬ها و سیاق¬های مختلف به معانی گوناگونی به کار رفته است، به عبارتی دیگر قرارگرفتن این واژگان در عبارات و جملات مختلف سبب شده است که مفسران و مترجمان همه دریافت¬های گوناگونی داشته باشند و آن¬ها را بر معانی معمولا متفاوت حمل کنند.
یکی از مباحث مهم قرآنی که کمتر به آن توجه می¬شود و لکن در قرآن کریم، خداوند متعال اهمیت ویژه¬ای به آن قائل شده است، بحث از نور و هدایت الهی است که در آیات بسیاری وارد گشته است تا حدّی که خداوند در آیه¬ای از قرآن، نور را به خود نسبت داده است: الله نور السموات و الارض.
مفهوم نور و نار در زمره پرکاربردترین مفاهیم دینی نیز به شمار می¬آیند. قرآن کریم و روایات معصومان(ع) در ضمن بیان مصادیق گوناگونی برای هرکدام، تلویحاً از اقسام و مراتب متنوع آن¬ها نیز سخن می¬گویند. از سویی دیگر، در آیات قرآن از همه اقسام نور، سخن به میان آمده است ولی آنچه که در این مقام برای ما از اهمیت بیشتری برخوردار است، نور معنوی و باطنی و معقول است، زیرا نور ظاهری هرچند که از آیات الهی است، ولی توجه به آن در راستای رسیدن به نور باطنی است. همچنین لزوم تبیین روابط معنایی نور و نار با سایر مفاهیم قرآنی، اهمیت پژوهش در این مقوله را افزوده است.