بهلول کیست؟
درباره‌ی بهلول دانا بیشتر بدانیم!
بهلول دیوانه یا بهلول دانا کیست؟
این سوال همیشه وجود دارد که بهلول، مجنون بوده یا دانا؟
در کتاب دائرةالمعارف تشیع نقل گردیده است:
ابو وهیب بن عمرو (بهلول) معروف به مجنون، از فقها و حکما و شعرای شیعه در قرن دوم هجری بوده است.
و علت دیوانگی ظاهری او این است که به وسیله‌ی آن، سخن حق را بدون ترس بر زبان بیاورد.
در کتاب مجالس‌المؤمنین سفینة‌البحار، روضات الجنّات اعیان‌الشیعه و کتاب‌های بسیار دیگر، بهلول از شاگردان خاص امام صادق(ع) و از اصحاب آن حضرت و حضرت امام موسی کاظم (ع) معرفی شده است.
و چون هارون‌الرشید خلیفه عباسی قصد داشت مخالفان حکومت استبدادی خود را از بین ببرد، نقشه‌ای طرح کرد تا امام کاظم (ع) را به شهادت برساند.
هارون از فقهای بغداد (از جمله بهلول) درخواست کرد تا فتوا بدهند که امام قصد دارد بر علیه حکومت قیام کند و قتل او شرعاً واجب است، اما بهلول از این کار خودداری کرد و از امام چاره‌جویی نمود.
امام به او پیشنهاد کرد خودش را به دیوانگی بزند تا هارون از او دست بردارد.
یک روز صبح مردم بغداد، بهلول را در کوچه و بازار دیدند که لباس کهنه‌ای به تن کرده و سوار بر تکه چوبی شده و با کودکان بازی می‌کند و فریاد می‌زند:
کنار بروید!
مبادا اسب من شما را لگد کند.
و این تدبیر، او را از صدور فتوا بر علیه امام نجات داد.
و هارون وقتی شنید که بهلول دیوانه شده است، دست از او برداشت.
در روایتی دیگر، سید نعمت الله شوشتری در کتاب غرایب‌الاخبار به نقل از روضات‌الجنّات آورده است که هارون‌الرشید به پیشنهاد مشاورانش از بهلول خواست که قاضی‌القضاة بغداد شود ولی او قبول نمی‌کرد و عذر می‌آورد.
چون اصرار و فشار هارون از حد گذشت، بهلول خود را به دیوانگی زد.
گویند وقتی به هارون گفتند که بهلول دیوانه شده است، گفت: او دیوانه نشده بلکه با این تدبیر، خود را نجات داده است.
بهلول در تاریخ تشیع به عنوان مظهر و مثال مقاومت منفی و سرمشق تقّیه و حکیمی پاکباز و گریزان از خدمت ستمکاران شناخته شده است.
حکایات و کلمات و اشعار او دستورالعمل زندگی با شرافت و مشوق شهامت اخلاقی و صلابت دینی است.
بهلول در ادبیات و فرهنگ اسلامی به خصوص بین شیعیان در ردیف لقمان حکیم قرار دارد و سخنانش، الهام‌بخش نویسندگان و شاعران و ضرب‌المثل می‌باشد.
کلمه بهلول در لغت عرب به معنی مرد خندان یا کسی که خوبی‌های زیادی دارد است.
بهلول در حدود سال 190 هجری قمری در بغداد وفات کرد و در همان شهر به خاک سپرده شد.
ثبت دیدگاه