بررسی مدیریت بحران توسط رسانه‌ها در نمایشگاه کتاب/ بحران زمانی شکل می گیرد که گفت‌وگو نباشد
یک مدرس دانشگاه در نشست «رسانه‌ها در شرایط بحران» در نمایشگاه کتاب گفت: بحران زمانی شکل می‌گیرد که گفت‌وگو و پاسخ مناسب به تفاوت نسلی داده نشود. بحران در شرایطی بروز و ظهور پیدا می‌کند که این نسل فکر کند با وضع موجود بیگانه است.
به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران توانا سی و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از ۲۰ اردیبهشت‌ماه آغاز شده و تا ۳۰ اردیبهشت ادامه خواهد داشت.
امروز نشست «رسانه‌ها در شرایط بحران» با حضور محمدحسین خلعتبری مدرس دانشگاه، جمعی از اساتید و دانشجویان روزنامه‌نگاری و ارتباطات در نمایشگاه کتاب تهران برگزار شد.
خلعتبری در ابتدای نشست اظهار کرد: ذهن جوانان نسل حاضر به دلیل تجربه نکردن وقایعی که نسل قبل تجربه کرده سرشار از ناشناختگی و نامأنوسی با شرایط موجود در جامعه است. یکی از کارکردهای رسانه انتقال میراث فرهنگی در میان نسل‌ها است. البته این عدم انتقال فرهنگ یک‌روند جهانی است؛ اما به نظر می‌رسد رسانه‌های ما در ارتباط‌گیری با این نسل حتی بیش از سایر کشورها دچار لکنت زبان هستند. این پدیده اجتماعی می‌تواند بر روی مسائل سیاسی نیز تأثیرگذار باشد و در هم‌افزایی با محرک‌های بیرونی به بحران ختم شود.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: بحران زمانی شکل می‌گیرد که گفت‌وگو و پاسخ مناسب به تفاوت نسلی داده نشود. بحران در شرایطی بروز و ظهور پیدا می‌کند که این نسل فکر کند با وضع موجود بیگانه است. در یک تعریف دیگر، جوامع وقتی در برابر اهداف مهم با مانعی روبرو شوند و نتوانند از روش‌های معمول حل مسئله استفاده کنند، در موقعیت بحران قرار می‌گیرند. اصلی‌ترین ویژگی بحران فقدان توانایی لازم برای واکنش در زمان کوتاه به مسائل است. زمانی که بحرانی رخ می‌دهد باید به طور هم‌زمان با شاخه‌ها و ریشه‌های آن مواجه شد. بعد از بروز بحران با گفت‌وگوی صرف نمی‌توان با آن مقابله کرد. علاوه بر این که لازم است بسترهای دائم و به‌نوعی گستره عمومی برای تبادل افکار عمومی شکل گیرد؛ باید برای حل کردن ریشه‌ها نیز فکری کرد و از شاخ و برگ‌ها هم غافل نشد. اولین قدم برای حل بحران شناخت دقیق ماهیت و زوایای آن است.
او بیان کرد: رسانه‌ها خالق و ناظر بستر شکل‌گیری و در عین حال آرام‌سازی بحران‌ها هستند. بحران در دسته‌بندی اولیه به بحران‌های طبیعی و انسانی تقسیم می‌شود. به‌صورت کلی فن‌هایی که در شرایط بحران لازم است روزنامه‌نگاران مبتنی بر آن عمل کنند به سه بخش فن‌های ذهنی و شناختی، فن‌های متنی و فن‌های فرا متنی دسته‌بندی می‌شوند. در حوزه فن‌های فرا متنی باید گزاره‌هایی مثل نحوه روایت‌سازی، اصول زیبایی‌شناسی صدا و تصویر و… را به‌خوبی به کار گرفت. پیام زیبا در دنیای امروز یعنی پیام هدفمند. در حوزه فن‌های ذهنی و شناختی باید با مقوله‌هایی مثل سوژه‌یابی، مخاطب‌شناسی و… به صورت جزئی آشنا شد. فن‌های متنی هم در واقع همان فنون روزنامه‌نگاری در ژانرهای مختلف آن است. زمانی که یک خبرنگار مسلط به فن‌هایی مثل سبک‌های خبری و نوع نگارش اخبار، تیترنویسی، لیدنویسی، شگردهای خبری و … نباشد خلق روایت عملاً غیرممکن است.
خلعتبری اعلام کرد: جایگاه رسانه قبل و بعد از بحران متفاوت است. مدیران رسانه‌ای برای اینکه در بحران‌ها به‌خوبی رسانه خود را مدیریت کنند، لازم است درک درستی از مسائل، مثل آشنایی با چیستی، نوع، آثار و عوارض بحران، ضرورت‌های جامعه و مخاطبان، قبل، حین و بعد از بحران و درک صحیح از نوع رسانه و ظرفیت‌های آن داشته باشند. یک رسانه در شرایط بحران به‌صورت کلی حدود ۵ استراتژی می‌تواند داشته باشد. اولین استراتژی عدم برجسته‌سازی است که در شرایط محدودی جواب می‌دهد. استراتژی دوم تأکید بر نظر متخصصان و صاحب‌نظران برای جلوگیری از تأثیر شایعات بر مردم است. در استراتژی سوم انتشار گزارش‌های خبری برای پاسخگویی و جلوگیری از گسترش بحران مطرح است. استراتژی چهارم ناظر بر سرعت در اطلاع‌رسانی باهدف خلق روایت اول است. آخرین استراتژی، استراتژی روانشناسانه است. در این استراتژی، اطلاع‌رسانی در خصوص زوایای مختلف انسانی و اهمیت انسانی بحران مورد تأکید و توجه قرار می‌گیرد. این که چه استراتژی در چه زمانی توسط کدام مدیر رسانه اعمال شود، بستگی به شرایط اجتماعی و میزان توانمندی آن رسانه در به‌کارگیری یک استراتژی دارد. در یک پوشش خبری گاهی چند استراتژی با هم مورد استفاده قرار می‌گیرند.
پایان پیام/
ثبت دیدگاه