نقش زنان مشهد در قیام ۱۹ دی و وقوع انقلاب
شاید ملت ایران، اهمیت روز ۱۷ دی ۵۶ که زنان مومن و عفیف در اوج مظلومیت قیام کردند را مانند ۱۹ دی همان سال ندانند. قضیه از این قرار بود که به علت واقعه کشف حجاب، هرساله در روز هفده دی در میدان مجسمه مشهد، جشن کشف حجاب برگزار می‌شد و مردمِ موافق با این سیاست استعماری، در این روز برای تجلیل از این به اصطلاح دستاورد جمع شده و به پای مجسمه دسته‌گل اهدا می‌کردند. در زمستان سرد و سیاه و در سکوت روز ۱۷ دی سال ۵۶ که رژیم دیکتاتور پهلوی با خیالی آرام در جزیره‌ی ثبات خود به دور از هر مزاحم در حال حکمرانی بود، غافل از آنکه تعداد معدودی از زنان محجبه‌ی مشهدی در تدارک برپایی تظاهراتی آتشین بودند تا بتوانند زنان و مردان کشورمان را از شب سیاه و ظلمانی در کشور آگاه و مردم را نجات دهند. با شروع تظاهرات زنان، دیگران نیز به جمع محدود آنان پیوستند و جمعیت زیادی بر علیه بی‌حجابی و ظلم و ستم در آن روزهای پر از خفقان، قیام کردند. نیروهای انتظامی نیز بانوان تظاهرکننده را با ضرب و شتم، دستگیر و روانه زندان کردند. در همین روز نیز یک مقاله‌ی توهین‌آمیز به ساحت حضرت امام خمینی (رحمه‌الله علیه) در روزنامه اطلاعات به نام استعمار سرخ و سیاه منتشر شد. این دو حادثه همزمان سبب شد تا اعتراضات خونینی در قم توسط مردم در ۱۹ دی برپا شود که در تاریخ به قیام خونین ۱۹ دی معروف شد.
نقش زنان مشهد در قیام ۱۹ دی قم
قیام ۱۷ دی زنان مشهد، اولین قیام علنی و عمومی مردم ایران بود که سبب خیزش‌های عمومی در سراسر کشور شد. روزنامه آفتاب شرق در سوم دی ماه ۱۳۵۶ شمسی نسبت به امام و دیگر مخالفین حکومت پهلوی، جملاتی توهین‌آمیز به کار برد. در این مقاله، راهپیمایی‌های اعتراضی مردم به عوعوی سگان تشبیه و از افراد انقلابی به عنوان افرادی فریب‌خورده یاد شده بود که منشا آن در خارج از مرزهای کشور است. در اعتراض به این مساله، دو هفته بعد و در سالروز حادثه کشف حجاب در ۱۷ دیماه، جمع زیادی از زنان متدیِّن مشهد در مخالفت با کشف حجاب، دست به تظاهرات زدند. این موضوع از آن جهت اهمیت داشت که زنان مشهد پس از گذشت چهل سال از زمان کشف حجاب رضاخانی و کشتار مسجد گوهرشاد، نسبت به این مساله اعتراض علنی کردند.
به گزارش ساواک (باوجود سانسور)، تعداد زنان بازداشت شده را تا ۱۲۰ نفر ذکر کرده که به طور حتم تعداد بالاتر از این بوده.
بازتاب تظاهرات زنان در هفده دی ماه سال ۱۳۵۶ تا ماه‌ها ادامه داشت.
در این واقعه برای ایرانیان، ورق تاریخ برگشت، در حالی‌که ۱۷ دی ۱۳۱۴ روزی بود که دست‌های بیگانه و طاغوتی تلاش کردند به عنوان روز زن، با کشف حجاب به هویت و حریم زن ایرانی دست‌درازی کنند و از همین طریق بر سرنوشت عموم ملت مسلط بشوند، در یک چرخش چهل ساله در هفده دی ماه ۱۳۵۶ زنان ایرانی در مشهد، اولین قیام علنی و عمومی را علیه رژیم سابق کلید زدند.
ثبت دیدگاه